Full text of "Guilielmi Fabricii Hildani chirurgi De combustionibus, quae oleo et aqua fervidâ ferro candente, pulvere tormentario, fulmine, & quavis alia materiâ ignitâ fiunt libellus : in quo differentiæ, signa, prognostica, et curatio, tûm ipsarum combustionum tûm omnium fere accidentium perspicuè describuntur. Cui accessit bustum, in quo accensi sunt odores suavissimi memoriæ nobilissimae viri D. Caroli Utenhovii, C. F"

See other formats



- 


ill I kAW 





Hildani Chirurgi f 

De 

COMBUSTION/B U SS) 

OLEO ET ^ ^ 

firvida/erro candente^ pulvere tormen* 
tario.fulminet dr quavis alta cS 
materia ighitd fiunt i 

LIBELLUS: 

IN QjLIO DIFFERENTIAE,^ 
Signa, Prognostica,' 
Curatio, tum ipfarumcombuftionum tiim 
.omnium fer^ Accidentium 

perlpicud defcri- * 

buntuf, r . 


Ii* 


GVILIELMi FABRICII 


'Genero sol Virtute et 


I* 


1 


Doctrina vere Nobilissimo, 

* pKUDtNTIA SUMMaQIIE HUMA- 
NITATE praestantis SI- 
MO Vl RO 

V 

DOMINO 

Sebastiano ab Hatz- 
^ELT, Domino in 

WiL DENBERG CRO- 
^ T O R V F . 5cC. 

Liter AT ORUM Patro- 

NO maxumo 






/=»•* 



w 



' MBUS TIONIBUS 

^ R A C T A T U M 

*» 

animi & perpetuae obler- 
^^j;^ntiaf monumentum 

Fabricius Hil 






«•■A 


D ANUS 


V <J* ^ > 

1 >‘ 1«,^ 


^ 7 ' 


offert, confecratq-,. 

*. episto 


I 




Epistola Dedi- 
ca t o r i a. 


V '•madmodutn ex minima fcin* 
tiUa Get^bi^ose Domi^ie^ 
fapij^ime ingentem flammam 
incendium maximum , quod pagos &op^ 

' ptda integra confumit , excitari videmus: 
Sic non raro ex affeSiu levifimo , qm & 
prima fronte nulbus momenti videbatur^ 
morbum diuturnum , imo etiam in cur abi- • 
lem, (dr lethalem procedere , ufu atque ex- 

f€Ti^92ttd tJtdxts €*docewuT . 

entm qu^fo Acaro levitis ac vi^ 

^ ' Itus c orpori humano accidere poffet? \_^t- 
tamen^ ex eo alterum inter ij(Je , alterum 
! 'verb quaji ex Cymba Char antis ereptum 
j ^ in meis Objer vationibus annotavi. 

I Hujus autem ret caufa^ aut ex parte agri^ 

I aut exparte Chirurgi.accidit. Ex partem 

^^P/i \ e^aando corpus pravis humoribust 

aut fanguine,velquantitate vel qualitate 
^ * peccante y refertum eH.neque ager confilio 



I 


Epistola 

LiMedici obtemperare, neejue illam , cfudm 
deberet , vi6ifts rationem ob fervar e velit, 
Tunc enim ex minimo auohbet ajfe^lu 
externo commoti humores ad partem af~ 
feclam, cum impetu confluunt , ac primo 
cf uidem dolorem ac inflammationem, mox 
febrtrn, alia^ graviora fyrnptomata exci- 
tant. Vnde non tmmertto morbt hi , avi- 
tiofls ac pravis humortbm orti, a Gal-Me- 
thod.med. lib 4. ^ alibi, mter morbos ma- 
gnos numerantur. 

Ex parte vero Chirurgi, fiunt ex affe- 
ci ibus levifiimis morbt magni, aut etiam 
let hales', quando u exaElam artis cogni- 
tionem non habuerit , aut in curando ne. 
gligens fuerit. Cum enim 0 c c .a s i 0 
V E c E V s , ut reble monuit Hippo- 
crates, ac materia , circa quam ver fatur 
\^rs , ut Galenus docet , continuo fluat, 
corpusd nosirit mutationibus' obnoxium, 
(fi tiim a caufis intr infecit , titm extrinfe- 
cis facilime alteretur , temporis habenda 
eil ratio, ne Occafio hac aut illa circa a- 
grum facienda, pratereat. Summa igitur 
in chirurgo diligentia , vigilantia & fo- 

brtetas requiritur. Praterea ad exaPlam 

, artis 


1 

\ 

Dedicatoria. 

artis cognitionem , fimplicem altcjuam ha. 
here notitiam, aut externorum ajfecluum 
curandorum experientiam, 'videlicet 'vul. 
ner a curare , luxata aut confra6la offa re- 
ponere, aut calculum extraherj. Chirurgo 
haud fufficiet ,Jed ut alterum oculum ad 
interna 'vifcera , alterum •vero ad exter- 
num affe6lum , fixum infuper habe at, ne- 
ceffe ejt. Ntfi enim re6la agro praf cripta 
fuerit vicius ratio, corpttsd d pravis hu- 
mor ibm, fi Cacochjmid,aut (anguine, fi Ple 
thord adfit , expurgatum fuerit , ex mini- 
mo quolibet affectu externo , morbus ma- 
gnus aut lethalis expe&andui erit: humo- 
res enim ex corpore doloris vi , ad locum 
afedum impetu confluut attrahuntur^, 
Caleno attejlante. Hanc autem cognitio- 
nem non ex fimplicifima aliqua expe- 
rientia , multo miniis ex traduce de patre 
in filtos,ut pleriq, gloriantur, fd ex Hippo- 
cratis, Galeni , aliorum^ probat i fimorum 
cMedicorum atque Chirurgorum monu- 
mentis haurire licet. In primis vero in ad- 
miranda illa & divina JlruHur a humani 
corporis , ut notitiam non fuperfciariam 
habeat Chirurgus,neceffe efi. Sed proh do- 

)( ^ 


Epistola 


loYy auAmplurimi hodie exercent hanc ar- 
tem tarn nohtltfimam , tamL a vetuftif- 
JimU Imperatoribus (df Regibus celebra- 
tam , aliarutnd omnium artium digntfi- 
mam habitam, qm vix quifnam Hippo- 
crates aut Galenus fuerit fetant , imo nec 
'vernaculam fuam linguam legere nofeat. 

quia Ignorantia homines impu* 
dentes 'audaees efficit , qui. quamvis m 
morbis curandis methodum nullam ob/er 


•vent,liberrima tamen (fi impudentifimd 
audacia multa promittunt ^multa^de^ 
morboru conshtuttombus blaterant, G^d- 

doqutdem 

Iniipienti ineft major jaftantia menti. 

Vas etenim pleno tinnit inane magis. 

Nunc hepar (fi pulmones conjumptos 
putrefaHos^ effe. Sed illos in integrum pofi 
fe reliituere , Je jaHant , Nunc calculum, 
marmoris inUar , licet induratum , abs^ 
periculo pojje conterere,(fi expellere, mul- 
ta^ alia vana & impofibilia promittunt. 
Sed ut (fi aliquid agere videantur, hic co- 
locynthide , ille antimonio vel fimili medi- 
camento acri humores educit, decoHum li- 
oni guajaci exhibet^aut membr a leviftma 

aliqua 


Dedicatori A. 

aliqua fcabie aut doloreajfecla , hydrargu 
ro inungit , a quibus meatcamentis (ic im- 
prudenter, (dr citra judicium exhibitis 
Applicatis, fkptfime agroto plus accedit pe- 
riculi, quam a morbo ipfo. Inter im, ( quod 
caput rei efi ) pecuniam Jimul emungunt. 


! lis vigtlqs muliisd- laboribus ad Artem ex- 
‘ •veris fundamentis addifcendam, confum- 

1 p ferunt , contriveruntd , non folum d ple- 

* beis fequenter, njerurn etiam d magnati' 
bus Jape negligantur. Tam depravatum eB 
Atatts hujus exulceratijsimum feculum. 
t Mirum itaq^ non^ eB ,f Jkpiftme ex mini. 

I - y mis quoq^ ^ levtffimis externis ajfeBibus, 
w gravifimi , imo ^ let hales oriantur mor. 
bi ,fi item curationes finijlre fucced^mt , fi 
dentOj tot homines ab hujufmodi i^eri- 
torum barbitonforum, (eplafiariorum,ju' 
daorum ac carnificum fasnore truciden. 
tur , aut ad minimum ad fummam mifi- 
riem, (fi membrorum fu orum impoten- 
tiam,redigamur. Hanc porri imperitiam 

)( d- 


Hinc aptjd illos augetur divitia, augetur^ 

, 'Citio (fi authoru 
tas, 

Medici ac Chirurgi , qui juventutem mul- 


1 


Epistola 

ignorantiam artis .perfape barbitonfa- 
resyahos^ Chirurgiam exercentes a natu- 
rali a Deo conii tt ut a via » mMhtis cu- 

randi per remedia licita, abiiraxijfe ^ ai ^ 
ad illicitaydiabohca drjfuperlhtioja media 
rapm(]e,ebfervavi , equorum nonnullos co- 
gnovi, c}ui ad hominum morbos curandosy 
conjurationibus , ^^||||taj||||gg«|g|p^ 

1(1 1 

^antur : Ahos , qut ad vulnera curanda» 
non vulnus ipjum curabant ^fed lapidem» 
cultrum, gladium , aut baculum, ijut vul- 
nus injhxerat» deligabant at^ fajciabant. 
^arn curationem dicant tllt, quicquid 
velint,tllicitam tamen, magicam, (jr plane 
diabolicam ejje, quinetiam tum in Jacris» 
tum Patrum fcriptis vetitam» teiiantur 
viri graves . Merito itaq^ in Republica 
ChriHiana bene cojhtuta, hujufmodi pra- 
Jligi^& magici Curatores, tolerandi non 
Jur^% ^am ob caufam Janitos a Deo» 
tum precibus fupv licibus , tum adhibitis a 
Deo creatis naturalibus remedqs, petenda 
eil, nec unquam malum faciedum, quem- 
admodum monet Divus Aposiolus Paulus 
Rom.j. cap. verfS, ut inde bona eveniant, 

^tcuu^ 


* 








|.r 


Dedicatori A. 

* 

'Utro ad morborum Curationes^ 


aut prajervationes cara&eribtu, 03tStt 

rjti 


ttofts conjurationibus utuntur ^ verbo Dei 
abututury ^ contrajecundum praceptum 
gravifime peccant. 

Porro CorhbuTtiones etiamfi non Jper* 
nenda,ressameh'eo'divenit.^ut vulgo 
de^ habeantur yadidpfuiitBei^itiofyllex- 
torycircnmforaneusy & fimiles fiupidtpmi 
afiniyillas curare nunc aggrediantur. 
vero inde fequantur mala , quamL ) adu- 
ram fanitatis plurimi , qui fuperjiciaria 
combujlione herpetes exedentes y S* ulcera 
incurabilia , contrahunt y faciant , verbis 
hic exponere fupervacaneum videtur^ 
cum res tpfa loquatur, 

Cat erum quamvis a multis ab hinc an^ 
fiis methodum facilimam ^ tutiftmam 
CombuHiones cur adi invenijjem, lubensou 
in chirurgicam artem exercentium uti- 
litatem (pagrorum falutemy typis man- 
dafjem , diu tamen fupprefi , animo fit- 

Jpenfiu fui , quid agerem» ut r e B e agerem, 
^andoquidem tam varia tam^ diver/a 

)( S 



Epistola 

hoc t empore funt hominum iudicia^ut quu 

yaltertnaufeam provocent. Ve- 
rum poiipofik 

ttomhui, qu(£ me ah inHttuto merito de- 
t er r er e pot uijjent , C hrtjltand tamen cha- 
r it at e commotui, quicquid occupationibus 
meis temporis fuffurart licet yid libenter in 
tyronum agrorum utilitatem impendo. 
Faxit Deus opt. Max. ut uberrimus inde 
fruQus^d Ajc lepiadeifm familiamredMn<‘ 
darepojiit. . * ’ • . ' . 

Hunc vero quantulumcunq^ laborem 
meum (ub celeberrimi nomtnu tut patro- 
cuno'^' auJj>i'cio , G e -^jE- e^ose: D^^m- i - 
‘2y;,£ iideh t ’n lucem dare fiatuhP.rfmb, quod 
inter viros Uter at os-, doUrtna prafiantid^, 
^ ingenii acumine , non inpirnum tibi oc- 
cupaveris locum , eir ettamnum continuo 
bonis Uteris incumbas , ita ut de tr ablatio- 
ne materia hujus non folitm cenfur am fer- 
re ^verum et tam illam , contra maledicen- 
tium morfus , fi opus fit , vindicare potens 
fis . Deinde propter fingularem amorem 
' at^ humanitatem , qud totum illud tem- 
poris (factum , quod Colonia trivi , me am- 


J 




Dedicator rji. 

fle^i non folitm dignatus eSyVerum etiam 
j>ra altis quam plurimis viris do6lis ^ €• 
rudit iSt ingravij^imis quoq^ affe^libusyad- 
htbere , valetudinemL corporis tui tuoru^ 
mihi committere volueris. At quum nunc 
privat i m locm gratias referendi., non con- 
cedatur, publico hoc teflimonio perpetuam 
animi meigratitudinem atq^ obfervatiam, 

ti ^ “ 




_ ±J. 

' - 

- JLU* V . 



Munufculum itaque hoc Chartaceum 
G ETHEKjs s E Do M iisiE obfervantt£ 
mea perpetuum monumentum pro /blita 
tua in me humanitate ac benevolentia, 
benigne ut /ufeipias ,/ummopere rogo atq^ 
jlagtto. Vale Getsiet^ose & humanif 
fime Domine cum Nohiltfima tua confu- 
ge , ^ /obole gener oftf ima , tota^ familia 




\ 


EPIST. DEDICATbkiA. 

H^TZTELDiot{UM y quam, atDEUS 

Ov T. Max. dtutt^ime incolumem con-* 
fervare,ac ommbua Jpiritaitbui actempo- 
raUbm bonis ditare dignetur, demijie 
precor. Ex Mujaolo noHro Machao. 
nico 20. Januarij. 

1607, 



I 




J i 


t 

<\ *<¥> iTi 

'•se»'" 

<J \J «• 

Gvilielmi Fabricii 

HiLDANI CHlRVKGt 

5 )£ . 

CombftiUombui , ^u<e oleo aqua fervi* 
da > ferro candenti > pulvere tormenta* 
ri^ulmine (ht.quavts alia mate* 
rta igntia > fiunt» 

Ltbellui: ^ 

In quo 

Differenti*, Signa, Prognoftica,&Cu- 
ta^j tum iptarum combuftionunn* 
tiim omnium fereeorum Acci- 
, . dentium , perfpicue de- 

Icribuntur. 

^ *•' . T , - . ■■ S .. . , A, j | - ^ I ■ A 

o o O - O . Q O O O O tjr** o O 

. Definitio y cauja Combufitonum, 

C^P, t. 

Vanqvam Combuftio fitaffe£l* 
omnibus notiflimus, attamen cla- 
rioris doctrinae gratia, antequiiti 
ulterius pr9gfediamur,eum fic dc- 
■ feribemus* 

Combuftio eft folutio cotitinuiEpidertnL btfinim 
dis , Sc Cutis ut plurimum » nonnunquam ct* tobufiioAk» 

A 

/ 



k 


14$ 




V:' 


'2 Gvil.' Fabricii Hiid. 
iam carnis mufculone. Venarum, Arteriarum, 
Nervorum,&c, vi ignis imprefla.Hanc autem 
combuftionem fequuntur mox dolor acer- 
biflimuSjinflammatio, puftuix: combu- 

flio profuada , corpusq; cacochymicum fue- 
rit, racilliih^ degeneratur in ulcus foetidifii. ~ 
Ilium Scmalignu, quamprimum enim ignis, 
autresignita cutem attigerit, ratione calidi- 
tatis & ficcitatis ignis, humidum radicale, ex 
parte illicd exiccatur : hinc cutis indureicir, 
& contrahitur; quod reliquum eft humoris 
incute, & proximis partibus, fupramodmn 
incalefcitj&acquiritnaturam ignis. 

Porro durities illa cutis ( quia circumjacen 
tes partes contrahit) item ebullitio humo- 
rum , & folutio continuitatis, protinus acer- 
biflimum excitant dolorem, ille vero ex pro- 
ximis partibus ad le attrahit multos humo- 
res,-qui (ficombuftio levis fuerit. ^ fub Epi- 
dermide concurrunt, eamque, quia vi ignis 
induruit, nec tranlpirationem admittit, in al- 
tum elevant, hinc fiunt pullulcC. Si autem 
combuftio infijrnis fuerit, ita ut vera cutis fi- 
mullsefajin efcharam indurata fuerit, tunc 
humores innati , 8c quicquid continuo ratio- 
ne doloris adfluit, retinentur, &incarceran- 
tur fub cute illa indurata, inde non folum au- 
getur eorum caliditas, quam ab igni accepe- 
runt , verum etiam quicquid /anguinis & hu- 
morum ex corpore, & proximis partibus ad- 
fluit, fimul incalefcit,effervefcit,& acrimo- 
niam quandam acquirit, hinc fit, ut humores 


db Combvstionib. Libei.. 5 
illi locum afFeflum erodat , &ulcus magnum 
efficiant. 

Casterum notandum eft, quemadmodum 
multiplices & diverfae occurrunt materiaj, 
quibus ignis vim 8c Qualitatem fuam impri- 
mit, quae, ut fubftantia diflferut, fic etiam una 
multo vehementius urit, qulm altera. Itaque 
quanto durius & folidiusexiftit lignum , aut 
metallum aliquod, tanto vehementiorem in 
fe quoque retinet calorem. Calor item olei, 
pinguedinis, cerae, picis, lapae ad 'confiften- ' 
tiam coftae, uti poftea declarabimus exem- 
plo, & eorum, quae facili adhaerent,muIto eft 
vehementior, caloreaquae fervidae, quando- 
quidem experientia docuit, plumbum &fta- 
gnum in oleo fervido liquefieri, id quod nun- 
quam fiet in aqua, quantuvis in fummo gra- 
du caliditatis fuerit. Quando calxextingui- 
tur,tunc adeo incalefcit, ut non folum cutem 
& carnem urat & exulceret, verum etiam cu- 
tem, nendos Sciunfturas violenter contrahat. 
Ignis vero omnium vehementiflimus 8c peri- 
culofiflimus, eft ignis caeleftis, fivefulminisi 
continet nanque infe quafdam facultates 
fupematurales , quemadmodum 
fuo loco expone- 
mus. 

’■ A 2 


I 


'PrimA Indi 
cAtio ex qm 
bm jpitnldA, 




4 Gvn. Fabricii Hild. 

,■ — , ./ — - 

0 ^0 OO OO o T o OO OO O *tr~ o'* 

Gradm cjr dtUrtbutto combusiionum 
in tres fpecies , item ex cjutbus Indi- 
cationes curattva 

C AT m I t. 

Q Vatnvis auteiti combuflSo adiverfis 
fiat matcrijs, metallis & liquoribus» 
quemadmodum diximus, oihil tame, 
vel parum id facit ad curationem. Quando- 
quidem combuftio ferro candenti fafta,fimi- 
liseftcombuflioni Auro autargeto candenti 
faftaS. Sic & combuftiones five cieo fervido, 
cera,picc,&c.fa6la£fuerint,inter fe(quantum 
ad materiam) non differunt, neque particu- 
larem requirunt curandi methodum. Quem- 
admodum clariffD D. Laurentius Jouber- 
tus vir eximius & de Chirurgia ben^ meritus, 
teftatur. Nulla igitur fumendaeft indicatio 
curativa ex materia ignita, fed potiusab effe- 
ftuquemimpreffit. Ut autem curatio re^f^ 
inftituatur,difl:ribuemus combuftiones om- 
nes,^ quacunq; fuerint faftx, materii ignit|, 
in tres gradusleu fpecies, nempe inleviflima, 
mediocrem &infignem.Si enim materia, quj 
uritnonufq; adeo diu adhasferit corpori no- 
ftro, aut levis fuerit, quemadmodum ftrame, 
linum,ftupae, aut lignum aliquod leve, vela- 
qua,qux cito defluit , tunc tantummodo ele- 
vantur puftulx, eftque hic primus gradus lett 

fpecies. 


petenda 


DE COMBVSTIONIB. LlBEt. , ^ 

fpecies. Si vero materia paulo diutius adh^fe- 
rit.autviolentiore calore praedita fuerit, tunc 
non folum elevantur puftulae , verum etiam 
cutis vera fuo humido radicali exparte defti- 
tuitur, & aliquo modo exiccatur & contrahi- 
tur,nondum tamen faftaeftefchara. Tertio 
fi res ignita diutifilme adhjeferit.&violentif- 
fimum calorem in fe continuerit, tunc non 
folum cutis, verum etiam caro, venae,arteri3e, 
nervi,&c. comburuntur.contrahuntur, &in 
Efcharam ficcantur ; quandoquidem humi- 
dum innatum vi ignis exiccatum& confum- 
ptum eft. Suntitaq; medicamenta mutanda 
& applicanda fecundum has differentias, 
quemadmodupoftea declarabimus. Secunda z-Indkath, 
Indicatio fumitur a parte affe^fa : non enim 
unum idemq; medicamentum fimul conve- 
nit oculo, membro virili, nervo, iunifuris, 
carni mufculofae, &c. Mulieres item, pueri & ■ 

qui exquifito fenfu praediti funt, debiliora re- 
quirunt medicamenta; contra vero fortiora, 
qui duram habet carnem, 5c robuftiores funt 
homines,ut Galenus reft-^ admonui t : Ex hac De arte cu- 
deferiptione 8c diftributionc combuftionum ^ 
facili apparet curandi methodus, quam nos 
poftea tribus capitibus , prout combufiiio- **‘‘ *^' 
nes in tres fpecies diftribuiinus, 

Deo dante declara^ 

bimus. 







6 


Gvil. Fabricii Hii.d. 

o ~o o o -Q^ ^"o 

S/£»a , tres tUi gradus combu- 

Jlionum cognofcendt ^ dt~ 
Jhnguendi. 

C ^Tur 1 11. " 

Q Via combuftiones in tres divifimus - 
fpecies vel gradus, ac deinceps ad u- 
niufcujulc[; Ipeciem propria prsefcri- 
pturi fimus remedia, necefle eft, ut quomo- 
do eae fignis & notis diftinguendae fint, de- A 
Sig>ta.pnm£ daremus. Signa itaque primae fpeciei, five le- 

combuftionis haeefunt : cutisrubi- 
dunda, dolor acerbiffimus &pungitivus,non 
aliter, ac fi cutis femine urticae fricata efiet. 
Mox, (nifi citillimd occurratur aegro reme- 
dijs aptis) inflatur locus, & elevantur puftulf, 
in quibus aqua clara &alba continetur, tan- 
dem quoq; Epidermis feparatur. Ex circum- 
ftantijs quoque cognofeitur combuftio levis, 
nimirum rem ignitam levem fuifle, quemad- 
modum ftramen, linum,ftupae,& fimilia: aut 
ftatimdefluxille, ut aqua ferxuda, vel corpus 

Sign£ fecun exiguo momento attigifle. Contra vero in al- 
d£^tcki. 

tera fpecie , res ignita aliquandiu corpus atti- | 
git,vel vehementiorem in fe habuit calorem, 
quemadmodum ferrum ignitum , aut metal- 
lum aliquod liquefa£lum, lignu durifllmum, 
pix, oleum , cera, vel fimile quid. Hinc fit, ut ; 
parsillico infletur, rubefeat, d oleat, urat, & 
ipfb momento puftulae eleventur, in quibus 

conti- 


de Combvstionib. Libei. y 
continetur acjua fubtilis, & flavcfcens,^gerq; 
detenllone cutis conqueritur : eftenimviu 
gniscontrafta atque te.nfa. In ultima vero 
^ecie,ipfo quoque momento^dum res ignffa 
adhseret corpori, elevantur puftula^,led illico S^nA urM 
denud concidunt, eo praecipue loco, in quo 
combuftio infignis & vehemens eft : fubjefta 
vero cutis nigra, vcl faltem livida confpicitur, 

& obtuse fent i t,.{i fcalpello pungatuneUeiiiiTi 
dura,8c exiccata crufta , ea cum deciderit, re- 
manet ulcus profundum, & putridum. Ex 
natura rei i gnit ae , &fpacio,quo corpori ad- 
hsefit,combuftio infigniscognolci licet. 

Porro quamprimum Chirurgo occurrit 
combuftio, inquirat ad quamnam fpeciemfit 
referenda,hoc eft, an levis, mediocris, Vel infi- 
gnis fueritifi levis, impediat remedijs,fequen- 
ti ^^.cap.declarandis, nepuftulae eleventur: fi . 
vero mediocris, actfeptimum caput cofugiat: 

Si enormis & magna , procedat , quemadmo- 
dum capite oilavo declarabimus.^ . ' ‘ 




o o 


o o 


o o 


o Q 


^. 2 . 


PrognoUica CombuBionum. 
Cavut l V. 

\ 

C Ombuftio levis , ubi cutis tantummo- 
do laefa eft, quantumvis dolorifica, fa- 
cild tamen & brevi curatur, Sc vix ap- 
parebit cicatrix, fi modo refla & methodica 
mftituta fuerit curatio. Contra vero difficile 
fanatur combuftio infignis & magna, quse 

A 4 





iPuJluU cur 
k principio 
Apcrimclx^ 


CofnhuBior 
Hes capitis 
tir faciei. 


(ombufiio^. 
nes membra 
narum ocu-^ 

ii. 

Combu/Ho- 
nes ingui- 
num. 


5 Gvil. Fabricii H(li>, 
turpem & rugofam poft fe relinquit cicatru 
cem , propter cviris deperditionem^ccontra-» 
ftionem.Si puftulae iu principio non aperian- 
tur, tunc multi humores concurrunt ad par- 
tem l3efain,qui putrercunt, & acrimoniam ac 
quirunt, itaut cutem & carnem profundius 
erodant, ulcus putridum, & tandem cicatri- 
cem turpifliinam efficiant. Sunt itaque puftu- 
laeffatim ab initio incidendae, ut aqua acris 

6 fervida effluere queat, ’ 

Facili & parvo negotio fanefeiteombuftio 
in corporibus fanis, &ben^ temperatis. Con, 
tra difficillimi in corporibus cacochymicis 
Scplethoricis, facileq; degenerat in ulcus pu- 
tridum; dolor enim continuo ad fe attrahit 
exxorpore humores Scfanguinem , hinc pars 
affefta |ncalefcit,& inflatur, variaq; &peffima 
fymptomata (cquuntur, 

Combuftiones capitis & faciei, fi magnae 
Sc profundjE fuerint,glabras poft fe relinquut 
cicatrices, quandoquidem cutis adeo arefa- 
£la & contraria eft ab igne , porique claufi,u(; 
pili poftea erumpere nequeant. 

Combuftio ad oculos praecipue cilioruSc 
membranaru Adnatae & Comese, quantum- 
vis leviffma fit, periculofacft.&facilim^vifus 
depravatio , aut ad minimum imbecillitas fe- 
qui tur, & palpebrae invertuntur, 

Periculofae item funt combuftiones Ingui- 
num,& difflcilime curan tunfunt enini huiuC 
modi membra per fe humida , imbecilla & af- 
iluxui humorum obnoxia. 

Combu* 


1 




PE COMBVSTIONIB, LiBEL. 9 
Combuftio Ventris femperpericuIofaCft, ctmittjlit 
difficiliincque curatur: funt enimmufcuUab- ■>’e«rw. 
dominis propter inipirationem, &expiratio- 
ncm,cxtcnfionem, quse fit mediante cibo 8c 
potu, excrementorum cxcretionem.rifum & 
clamores, in perpetuo motu, quemadmodu 
Hildenae in patria in quodam puero trium 
annorum aetatis , obfervavi : Is enim combu- 
ftionepericulola ventris affectus, ultramen- 
(es ofto nobis multum negotii faceffit. 

Si vero Inteftina aliqua in parte fimul com- Comhuftia 

bufta fuerint , lethale eft, Eft & Combuftio 
Fulminis mortalis, uti fuo loco dicetur, 

Combuftio ad magna vafa Arteriarum & Combufho 
Venarum periculola eft, praecipui fiprofun- 
da fuerit: calor enim contrahit, 8c vafaclau- 
dit, hinc fpiritus Scfanguis ad vivificandum fMr. 
^nutriendum, non fatis perfluere pofliint: 

& tandem (equitur Atrophia, ndnnunquim 
& Gangraena , quemadmodum in Tradlatu 
noftro de Gangraena & Sphacelo oftedimus. 
Combuftipnes item ad nervos & Articulos 
facilim^ contrahut junfturas , ideoq; ut Chi- 
rurgus in hujufmodi combuftionibus (um- 
mam diligentiam adhibeat, & ftatim ab ini- 
tio medicamentis aptis duritiem & rugofita- 
tem cutis emollire, & calorem ab igne 
imprelTum, extrahere & diflipare 
ftudeat,nece(Te eft, 




Ia 


SL. 'J 


o 


Gvil. Fabricii Hild. 


0 ^.00 o O C> o o o o o 

De dup Itet methodo comhusiionum 
curandarum. 

C .A TU T V. 


Q Vamvis paflim infinita ad Combvi- 
ftiones apudPrafticos & plebejos in 
ufu fint remedia, five ea Emplaftra, 
Vnguenta.Sueci aut Aquae diftillatae fuerint» 
nihilominus tamen omnia ad hunc finem ten 
finii ^t/„,^j'dunt, nimirum Empyreuma five calorem ab 
Combufiio- igne in parte alTe6l:areli£fum, aut fuffbcent» 
numreme- aut refolvant,& diffipent. Suffocatio autem 
iia. tendM. F,nipyreumatis,fitautfrigidis&h.umidisme- 
d icam entis, velutifuccis& aquis ferapervivi» 
Laftucae.HyorcyamijSolatri.&fimilibus; aut 
frigidis Sc ficcis, quemadmodum funt bolus, 
arm en us, terra fi gi 11 ata , ceru fa , argilla forna- 
cum, & hujufmodi Emplaftica, quae poros 
occludunt. Ita ut calor extraneus ab igne rc- 
litins, non aliter ac ignis in loco occlufo, in- 
tus fuffocetur & extinguatur. 

Altera via extinguendi empyreuma in hoe 
confiititjUt calor extranens,& humores acres 
rcfolvantur , & diffipentur, quemadmodum 
vidimus prunas extingui,fi hucillucq; difli- 
pentur. Id vero fit calidis medicamentis, ut 
fequenti capite declarabimus. Nunc operae 
pretium elf, inquirere.quaenam methodus fit 
eligenda. 

Qui primam methodum fequutitur, hoc 

axio- 




DB COMBVSTIONIB. LiBBL, II 
axiomate Hippocratis , Contraria contrario? tlh.de flatii 
rum funt remedia ; fe fulciri putant. Cum hus. Gal. 
enim combuftio fit accidens calidum , fuo 
contrario , nempe trigidis empyreuma, 8c m. 
cendiumabignereli6tum,extinguereconan- corporis con 
tur.VerilTimum quidem elTe recitatum Axio- fiitmiom. 
ma Medicorum, fateor, fed refrigerationem 
in combuftionibus per Accides fieri debere, 
fentio.Ex prima enim curandi methodo,cum 
varia ut plurimu oriatur lymptomata, quem- 
admodum poftea declarabimus, merito re- 
jicienda eft. Non enim foluin Empyreuma ti 
occurrere fufficit, fed prsecipu^ alijs quam- 
plurimis accidentibus, ut funt dolor, retra- 
ctio &rugofitas cutis, ftipatiopororum,&c. 
profpiciendum eft , quse omnia calida requi- 
runt medicamenta. Hsc autem , ut penitus 
intelligantur , videamus primo proprietates 
frigoris. Eas autem Hippocrates defcribit his 
verbis. Vlceribus frigidum mordax, cutem 
obdurat, dolorem intolerabilem facit, deni- 
grat, rigores febriles, convulfiones&diften- ^^^phor! 7.0. 
'tiones creat.Et Galenus : SubjeCtam materia Hepmplk, 
contrahere condenfareque, frigidi (emper eft »Wic. fx~ 
proprium. Id quoque perfpicuum fit in oleo, 
pinguedinealijsq; rebus,quae frigore denfan. ' 

tur & indurefcunt.Ex quibus perfpicuum fit, ’ 

frigida combuftionibus pland adverfari,& va- 
ria pefllmaque accidentia procreare : Cutis 
enim ab igni indurata SccontraCla, magis ab 
ufu frigidorum medicamentorum indureftit, 

& dolor augetur , hinc concurrunt humores. 


X' 






I* Gvil, Fabricii Hild. 
qui fub cute indurata non folum retinentur, 
imo ab ufu frigidorum Medicamentorum in 

profundum repelluntur, ibiq; magis magisqs 
incalelcunt, 5 cfummam acrimoniam & mali- 
gnitatem acquirunt. Hinc tandem fit Inflam- 
matio, Abfceflus,& nonnunquam Gangrena, 
Inclufus enim humor, quia perfpiratione ca- 
Vh.dewx- ret, illico putrefcit, ut Galenus teftatur; vel 
**^'*'^ quia calor adventitius, dum in parte laefa in- 
*' ‘ clufus eft, exiccavit humidum radicale, in 
quo conflilit calor nativus, quemadmodum 
in Traftatu de Gangrsena oftendimus. Hanc 
quoque ob caufam monuit Hippocrates Ery- 
fipelasab cxrerioribusad interiora verti, non 
efle bonum. Sequitur Scnonnunquam fi com 
buftioncs magnae frigidisMedicamentis tra- 
clentur, Herpes exedens; humores enim fub 
cute inclufi acrimoniam & malignitatem ac- 
quirunt. Anno 1594. venit ad me Coloniam 
iuvenis, cui ex fimplici Combuftione Herpes 
totam tibiam a pede ufque ad coxam invale- 
rar , ita ut nonnulli tibiam abfcidifTent, fi ma- 
lum tantummodo fub genu fuifiet.Hunc qua 
methodo, & quibus medicamentis curave- 
OhferuAti»- fim.le^for ex meis obfervationibus Chirurgi- 
««99. cis intelligere poterit. 

Quum igitur animadverterem, quemad- 
modum prunas , fi cineribus diligentercoo- 
periantur, calorem fuum diu confervare, fic 

etiam Empyreuma, & humores, qui incom- 
buftionibus ad locum affedlum confluunt, 
ab ufu frigidorum medicamentorum intus 

retineri. 


DE CoMBVSTIONlB. LiBEl. IJ 
retineri , alteram potius methodum mihife- 
Jegi ^ quam haftenus etiam maximo cum fru- 
ftu«grorantium exercui, (^emadmoduin 
enim pruna cito refrigefcit, u dilperfa difli- 
pataq; fuerit : Sic cito refrigefcunt, (per acci- 
dens tamen , ut Galenus teifatur ) calida me- 
dicamenta difcutiendo & extrahendo Em- 
pyreuma: Quandoquidem calor , utHippoc. 
fcriptum reliquit, cutem emollit, extenuat, 

dolorem ledat,rigores,convulfiones mitigat, 

& ulcera ad fuppurationem praeparat , ideoq; 
etiam ijspartibus, quae phlegmone infeftan- 
tur, ejulmodi applicantur medicamenta,^ 
moderato calore tamen, humores liquefieri, 
vias ac poros dilatari , idem Galenus teftatur. 
Frigida item turpcm.rugofam 8c lividam poft 
fe relinquunt cicatricem, ut ex Hippocrate 
oftendimus: calida vero non item. 

Ut autem refta 8c methodica inftituatur 
curatio combuftionum,dil • gen ter exa minan 
di&infpiciendi funt omnes effedus 8c acci- 
dentia combuftionum,ut fecundum earum 
naturam remedia mutentur 8c applicentur, 
imprimis autem, quia propter lolutionem 
continui , & fubitam mutationem dolor fub- 
fequitur, qui violenter ad fe attrahit ex cor- 
pore humores & languinem, necelTe eft re- 
pellentibus medicamentis, defenfivis nimi- 
rum,& fafcijs,in oxycrato.intinclis impedire, 
ne hujufmodi humores Scfanguis in partem 
laefam confluant. Mox vicius ratione, purga- 
tionibus, venjefe6lioiie,cucurbitulis,alijsque 


Llir. 2. ad 
GldHCxap, 
2 . 

22 . 


GaL methk 
med, 

Meth.med* 

lib.lU 


GdLftmh, 

7tied, lib. 12 . 


Meth.med, 


14 Gvii. Fabricii Hild. 
revulfionibus imminuantur,& ad alias partes 
trahantur & evacuentur humores Scfanguis. 
Quantum ad topica attinet, in primafoecie 
combuftionum, fi nondum elevats fuerint 
puftuIae,evoceturempyreuma, Schumoresa- 
cres , un guen to ex caepis & hujufmodi : fi ve- 
ro curis combufta , contrafta & indurata fue- 
rit, diligentia adhibenda eft, ut ea emolliatur, 
Sc lubrica efficiatur. Id autem fit medicamen, 
tis calidis Sc humidis, ut fequentibus capiti- 
bus fufius declarabimus. 


'-P ■ ■ ■ o O O Q O O O O O ^ O o' 

Curatio frimi ^adus Combu- 
(lionum. 

VUT VI. 

P Rimum & prscipuum negotium quod 
in combuftionibs* eft , ut Chirurgus im- 
pediat, ne puftulae oriantur, fi enim id 
fieri poffit, non eft quod *ger poftea ullam 
moleftiam vereatur. Itaq; quam primum quis 
igne, aqua, aut oleo fervido, aut fimili qua- 
piam.re combuftus,ac combuftio levis fuerit, 
illico locus ambuftus aqua, aut proprio Iputo 
madefiat, & ad ignem admoveatur,utincale- 
fcat,quantum ferre poterit, vel in aquam cali- 
dam immergat locum ambuftum ; aut fi id 
fieri nequit, intingatur fpongia aut linteum 
reduplicatum in aqua calida & applicetur lo- 
co ambufto: calor enim ille externus Empy- 
reuma,hoc eft, calorem ab igne in parte com- 
bufta 


DB COMBVSTIONIB. LtBEI. I5 
^ bufta reliftam, ad fe attrahit, utAriftotelesSc 
experientia teftantur. Queinadmoduin enim 
contufus (corpio iftui fuo impofitus, vene- 
num propriu ad fe attrahit , fic calor calorem. 
Hinc caepae in mortario cum falecontufae,& 
illicd loco combufto applicatae, empyreuma- 
la extrahunt, nec*finunt ut puftulae eleven- 
tur. PolTunt & in talleolas fcindi, 8 c loco am- 
bufto imponi, unus ad alterum, donec tota 
pars coibbufta fit cooperta. Sequens quoque 
unguentum etnpyreuma potenter extrahit, 
nec finit puftulas elevari. 

f - ^.Caepae crudae 5 j.P. 

Salis 

Saponis albi veneti ana 5 fi. 

Mifceantur in mortario , fiatque unguentum 
cumol.rolac.&amygdalar.dulc. 

Anno 1604. cum dulcifllma mea coniunx 
fapam in magno aheno coqueret ac iplam Ipa 
tula agitare vellet, ex improvifo dextra ad car 
pum vfque in fapam ebullientem immittit, ea 
aute manui tanto tenacius adhaerebat , quan- 
load confiftentiam ac Ipiffitudinemcoi^lae- 
rat. Ideoq; illico exortus eft dolor vehemetif. 
\ fimus , non folum in ipfamanu , verum etiam, 

toto brachio. SapS ablod calida aqua, un- 
guentum iamiamprf fcriptum (quod oppor- 
tun^'tum temporis in promptu mihi erat.) 
applicui, totum brachium oleo rofaceo in- 
I unxij&fafciapofca intin£la,inxmlvi,faepiusq; 
omnia illa reiteravi. Hinc divino favore, ex 

, tanta combuftione nulla fequutaeft cutis ex- 
ulceratio , praeter duas parvas puftulas una in 




Hi&orU, 


^Ua hifio^ 

VIA comh: 4 >-- 

fluviis uni^ 
yerfalis. 




Collyrium, 


\6 Gvii. Fabricii Hild. 
pollice, altera in indice digito, quje tatReil 
parvo negotio unguento bafilicone, curata 
fuere. 

In combuftionibus vero univerfalibus pro- 
cedatur, quemadmodum fequenti exemplo 
declaratur. 

Anno 1605. Paterniaci tinftoris cujufdain 
Magiliri Joacdiimi nomine , famulus , in ahe- ' 
num tinftura calidaplenum incidit. Hinc to- 1 
tius quidem corporis combuftio fequuta eft ' 
fed quia tinctura non omnino fervida , illa j 
potiffimum partes corporis, quae faecibus tin 
6lurae in fundo aheni praecipui ferraturae li- 
gni quercini , quibus adhuc calor. maximus ! 
inerat, inhaeferant, veluti brachia & facies, 
combuftae fuerunt. Accerfitus, illicototuiA f 
corpus, facie.exccpta , hoc unguento inunxi. ' 
^ Saponis liquidae m.P. 

Coepae crudae 5 ij‘ 

Salis 5 j 

01.de vitellis ovorum | j* . 

01.ro lac. & 

Amygdalar.'dulc.ana | iij. 

MuciIag.lem.cydonior.|.ij. Milce 

Fiat unguentum. 

Oculis fequens inftillavi Collyrium anoth* 
num; 

Aquae rofar.5 iij. 

Aquae plantag-lj. 

Sem.cydonior.Sc • } 

Focnograeciana5. R. Milce. 

Maneant in Infufione fupra cineres calidoS i 




FngHintii 






-A DF. CoMB VS TIONIB. LlBBt. tf 
per horam, deinde exprimantur, addaturdue 

f jarum laftis muliebris, 5c oculis calidi initil- 
ctur. Reliquis vero partibus faciei unevenrfl 
quoq; ex Sapone, folidumtamen & (pilTum, 
ne ad oculos perflueret , eosqj laederet, appli> 
cui.Hujus autem ungueti talis eft defcriptio. 

152. Gummi elemi 3 j. 

01. devitelbovor. 

Rofar.ana5 iij. 

Saponis albi & Venetici), 
piflblvatur gummi cu oleis,omniain mor. 
tario diligenter commifceantur, fiatque un- 
guentum, quod fuper linteum extenfum.ap 
plicetur toti faciei, &dequatuorin 4. horas 
reiterentur emplaftraj collyrium vero fingulis 
horis. Eodem quoque die, exonerata prius 
alvo fuppofitorij beneficio, bafilica dextram 
incidi, &fanguinem ad uncias decem extra- 
xijerat enim virrobuftus Sc plethoricus. Al- 
tera verp die lequens exhibui pharmacum. 

IJ2. Eledtuar. diacathol. 5 vj. 

Eleftuar. de fucco rofar 5 ij. Totio 

Syrupi rolati folut. | j. Sa»/. 

Cum aqua cichorij Scbugloflae, fiat potio, 
detur hora matutina cum cuftodia, & opti- 
ma villus ratione. 

Altera quoque & tertia die, fimili unguen- 
to corpus totum bis inunxi, & faciei unguen- 
tum,quod pr3efcripfi,applicui,oculisq; colly- 
rium frequentiflimd inltillavi. Sed quia qui- 

praecipui in brachijs com- 
buftio in profundum pcnetrarat, necefie fuit 

B 


f^ngHhnm. 


T^ta. 


fdciespul^ 
yere ioi^r 


'i8 Gvii* Fabricii Hild.' 
ijfdem in locis, eandem, quam 7.&8.cap.de- 
cJarabimus curandi methodum, fequi.His di- 
vino favore intra dies quatuordecim ex tanta 
combuftione,pleniflime fanatusfuit. 

Porro combuftionibus faciei , unguentum 
ex cjepisminimd convenit : ex i|S enim oculi 
damnum atque jafturam non exiguam con- 
trahunt. Itaq; loco ipfius unguentijfequcns 
praeparatur, , 

^faponis Veneti 5j» 

01eirofar.& 

Amygdalar.dulcium ana | f^, 

Mifce,fiat unguentum in mortario.adden- 
do parum mucilaginis feminis cydoniorum, 
cxtradf® cum aqua rofan Notandum eft Sa- 
ponem mollem , quamvis in combuftionibus 
minimi rejiciendus fit, m facie tamen, n5 ap- 
plicandum cfle, liquefit enim , penetrat & of- 
fendit oculos, hanc quoque obcaufampro- 
ipiciendum eft , ne prjefcriptum unguentum 
nimis fit liquidum.Nonnulli ut impediant,ne 
puftulae elevetur, linteum vernice intindfuin, 
applicant illico. Alii taleolis ex larido locum 
ambuftum cooperiunt. Paulus iEgineta fua- 
det linteum reduplicatum muria intingere, 
& applicare. Lixivium ite & aqua,in qua calx 
cxtinftafuit, idem efficiunt, fed hujufmodi 
remedia faepius funt iteranda,Sc tepidd appli- 
canda, ne linteamina ficcata, in loco affero, 
dolorem excitent. 

Si Facies pulvere bombardico combufta, 
grana pulveris cuti infixa fuerint, illicd ex- 

trahen- 

. 4 « 

/ 


' DE CoMB VS TIONIB. LrBHL.' 19 
trahendus eft pulvis , quantum fieri poterit, 
idqueacu, aut aliquo alio inftrumento acu- 
to. Pofteaexpeftandumeft, utpuftulaeele- 
ventur. Sic enim quod reliquum eft pulveris 
in cute , parvo negotio extrahi. Secutis mun> 
dificari poterit. Si vero Chirurgus in princi- 
pio non advocatus fuerit , ita ut cutis iam ci- 
catrizata , maculae vero nigrae ex pul vere reli- 
fuerint, neccfleeftdenuo exulcerare cu- 
tem j id autem commodi fiet, fcquentivefi- 
catorio. 

^.Cantharidum num.vj. 

Fermenti 5 

Mifcein mortario cum guttaunaautalte- 
raaceti,fiatquc unguenti inftar,de quo fiant 
pan^a emplaftra,quJE maculis applicetur. Sed 
diligenter profpiciendum, ne ad oculos per- 
veniat unguentum hoc. Cumprimum puftu- 
lae fuerint elevatae,incidendae funt forficibus, 
poftei acu aut aliquo alio inftrumento acuto 
eximendus eftpulvis, tandemqj applicaduin 
eft fequens unguentum. 

IJt. butyri fine fale | j. 

Unguenti bafilic. 

Oleililior. albor. 

Devitell. ovor, ana 5 ij.Mifc. F. unguen- 
tum. 

Quotiefeunque Chirurgus traftat ulcera, 
prbfpiciat ut nigredinem pulveris diligenter 
abftergat, aut cum decofto foenograeci, 8c 
florum meliloti abluat, poftea appueet prae- 

fcriptumunguentum,atqueitap^ocedat,do- 

B i 


dico comhu' 
ftx , ^Homo^ 
do CHranda^ 




VngtHtHml 


Vnguentum 

^nodynum. 


20 Gvil. Fabricii Hild. 
nec ulcera fatis fintmundificata. Ego hoc io 
Vtihtrkf- cafualiqliotiesufus fum pulvere praecipitati, 
ujM idque maximo cum fruftu aegrotihtium.Cir- 
inhoccaf^. cumcirca vero ulcera, doloris leniendi gratia 
fcquens applicetur unguentum anodynum. 
Olei amygdal dulc. 

Rofacei 

Cerae albae ana 5•j• 

Liquefiant,&mifceantur,pofteaaddecaphu- 
r$ 9 j. muctlaginis fem.cydonior. parum. Mi- 
fce. Fiat ungvientum. 

Si vero pulvis in oculos impulfus fuerit, abs 
luendi fant la£le muliebri , aut aqua rofac.te. 
pidl Imprimi autem diligentia adhibenda 
eil,utafduxus humorum impediatur, Sedo- 
lor leniatur, ut capite undecimo declarabi- 
mus. 

Si vero pulvis in cutem impulfus non fue- 
rit, fed cutis tantummodo ex flamma pulveris 
combufta, tunc illico unguentum fuperius 
praeferiptum ex Sapone, oleo, amygdal. dulc. 
& rofaceo,applicetur. interim dum aflfeilus 
ita tra£latur, diminuendi & per alia locaedu» 
cendi funt humores noxij, Scfanguis, ne ra- 
tione folutionis continui, & doloris in par. 
tem laefam confluant, inflammationemque 
& alia graviora fymptomata excitent. Id au- 
tem commode fiet viftus ratione, purgatio- 
nibus, venae feftione , cucurbitulis & 
defenfivis , ut fuo loco de- 
clarabimus. 


Cur4f 



■ DB Come vsTioNiB. Libel. 21 


» 

hi 


I 


r 


c. o u o u P o o i4. o 2-ja ^ ^ 9g 

Curatio Je eundi gradus Combu- 

Jlionum. 

T U T VII. 

P Orro fi Comlniftio altius penetraverit, 
ita utnonfolum pullula? eleventur, ve- 
rum etia cutis combulla, ficcata, & con- 
traria fuerit, tunc neq; caepae,fapo,fal, & quae 
ex hujufinodi fiunt medicamenta, multo mi- 
rus etiam fuperius enarrata frigida & ficca, 
fed quae cutem emolliunt, & lubricam red- 
dunt, erunt applicanda;eaautem funt tempe- 
rata,calida fcilicet & humida.Itaque hoc mo- 
do procedendum. 

Imprimis puftulae omnes forficibus inci- 
dantur, quoaquaacris Sccalida effluerepof- 
fit, epidermis item ubicunq; feparata eft, ab- 
flrahatur.ne fub ipfa pus colligatur.Et quia il- 
lico humores & fanguis ad locum afferiuin 
affluunt,necefle ellut affluxui illi humorum, 
defenfivisadverfetur. Applicetur itaq; unum 
ex fequentibus defenfivis,ad latitudinem pal- 
mi minoris, fupra locum ambuUum. 

IJt.Pulv.boli armeni 

Sang. drac. t , Defenji-vti. 

Gallar. 

Croci Martis 
Acaciseanaf fi. 

Ol.rolac. 5iij. 

Cerae novae 5 j. fi» 

B 5 


^lltidDe^ 

fenfiytm. 


Ungmtum^ 


Aliud. 


ii Gvii. Fabricii Hild.' 

F.unguentuin fecundum artem,addenddpa- 

rum aceti: Vel 
Farirae hordei 
Argillx fornac. ana ^ ij. 

Coquantur cum aceto , & aquaadforma Ca- 
taplafinatis, in fine admifce albumina ovor, 
num. ij. Hocdefenfivum fingulis diebqsbis 
aut ter reiteretur, ne in parte alfe^la exicce- 
tur,& dolorem excitet. 

Toti vero loco ambufto imponatur leques 
unguentum. 

]^. Unguenti bafilicon. |j. 

Ol.rolacei& 

Lilior.albor. ana ^ 
Vitell.ovor.num.ij.Mifce. 

Sequens quoque unguentum combuftionL 
bus fummoper^ convenit, dolores mitigat, 
cutem emollit, & humores affluxbsrefolvit. 
^.butyri recent. fine lale 

Pinguedinis gallinae recent. ana 5 j. 
Cerae novae, 

01 liliorum alborum ana | R. Liquefiant 
fimul.poftea admifee croci 9 i. mucila 
ginis fem.cydonior.lj. Mifceanturin 
mortario, fiatd; Unguentum. 
Sivero dolor adeo vehemens fuerit,ut aeger 
nihil, aut parum dormire poflit, admifeeatur 
praediflo unguento opij diflbluti 9 (1. 

Aut Butyri recent. ? ij. 

Ol.Amygdalar. dulc. 

De vitellis ovor.ana |.R. 

. Croci, opij ana B. d. 



i 



* . 




f 


! 


1 



ttngmtuM. 


1>E Co M B V S TIO N IB. LlBfil»* 

Caphorae3j. 

Mucilaginis fem. cydonior.f j. 

M}rce.Fiatunguenium,& applicetur. 

Applicato defenfivo, &uno expraefcriptis 
unguentis , pars affe£la involvenda eft, fafcii 
inoxycrato, madefafta. Et quidem brachio 
aut crure laborante, ab infima parte incipien- 
dum, hoc enim modo reprimuntujhumores, 
qui iam in partem laefam influendam , praepa- 
rati funt. Sivero combuftio aliqua in parte 
fuerit , quae fafcia ample6li non poflit, intin.. 
gendum ell linteum reduplicatum in oxycra- 
to, &applicandu fingulis diebus teraut qua- 
ter. Aqua item in qua caules confervantur 
(quae fit ex aceto, aqua, Scfale) fiineaintin- 
fta fuerint linteamina, & applicata, mirum in 
modum humores reprimit, dolorem lenit,&: 
empyreumati adver^tur. In facie tamen hu- 
jufmodi medicamenta, ubi acetum &ftlin- 
greditur, propter oculos,non funt applicans 
da Emollita & fatis lubrica fafta cute, dolo- 
reque lenito, nonnulli exiccantibus medica- 
mentis, veluti unguento ex calce lota, dia- 
p6mpholygos,albo Rhafis , &fimilibus, cica- 
tricem inducedam elTe volunt. Verum enim- 
vero, quia hujufmodi exiccantia cutem con- 
trahunt, & cicatrices turpes eflTicmnt, ufus 
eorum medicamentorum mihi no probatur. 

Vtor igitur ut plurimum emollientibus uf- 
que ad finem curationis. Praeparo quoque 
unguentum ad omnes combuftiones prae- 
ftantillimum,hunc in modum. 


B 4 


Ungmntum 
ad omnes co 
bufilones 

mHm, 





24 Gvii, Fabricii Hild. 

Ij2.Butyri recent.&loti in aq.rofac.g.iij, 

01. violacei 
De vitellis ovor. 

Amygdala.r.dulc.anal 5 , 

Farinae hordei | j. fi. 

Croci 5 j, 

Mucilagints fem. cydonior. 5 j. 

Ceragq.C F, unguentum in mortario. 
Hoc unguentum emollit, dolorem lenit. Se 
paulatim cicatricem inducit. Sed quia com» 
buftiones , imprimis quae in cutis funt fuper- 
ficie, vehementiflimo fenfufuntpraeditae, vi- 
deant Chirurgi , ut blandi ulcera abftergant. 
Ego ne abftergendo ulcera, excitem dolores, 
tela fubtiliffima, qualis eft Cambriacenfis,aut 
iyndone cooperio totam partem ambuftami 
nec illam amoveo donec ulcera fint fanata, 
per hanc telam pus facilim^ effluit, Scvirtus 
medicamentorum ad ulcera pervenit. 

Dum vero locus ambuftus, uti diftum eft, 
curatur , victus ratio , purgatio humorum, & 
venae feftio,minim^ erit neghgenda. A lalfis 
omnibus vehementer calidis, 8c acribus, Sc 
quae difficilis concretionis funt abftineat. 
Utatur iufculis carnium recentium, in qui- 
bus Acetofa,Endivna, Laquea & Borrago co- 
xerint. Bibat phtifanam,aut cervifiam mini- 
mi generofam, Si plenitudo adeft, incidatur 
Bafilica , aut Mediana, extrabaturq; fanguis, 
prout vires confentiunt. Si purgare necefle 
eft, purgetur fecundum humoris praedomi- 
nantis naturam, de quibus Medicus confu- 

lendus 


| - T 


db Combvstionib. Libei. »5 
lendus eft. Si combuftio in facie fuerit, cucur- 
bitulae fpatulis erunt applicandae , ut fanguis 
& humores retrorlum trahantur. 




o o 


o 


o o 




o o 


Curatio tettij & ultimi ^adua 
Combufiionum. 

C^PuT VllI, 

P Ericulofus eft tertius & ultimus hic gra- Tertitugn-^ 
dus combuftionu, propterea qu6dn5- combit- 
nunquam degenerat in Gangraenam 
Sphacelum.Primo enim ratione caloris vehe- 
mentiae, exiccatur 8c confumitur humidum ti^.decait- 
radicale,5c innatum calidum. Secundo exic- A 
cantur& contrahuntur Cutis, Caro mufcu- *• 

lofa, venae & arterif,ut fanguis per eas in par- * 

tem laefam influere minimd poflTit. Tertio 3 . 
concurrunt ratione doloris 8c folutionis con- 
tinui humores & fanguis, augentqutfincen- 
dium.Hinc ex penuria alimenti,& fuffbcatio- 
ne caloris nativi emoritur pars aflfefta , quem- 
admodum inTraiftatu de Gangrena & Spha- 
celo monftravimus. Anno 1 59Z. incidit in ma ■ ' 
nus honeftiflima matrona in iUa pro- ui&oria. 

pter negotia domeftica defatigata fola,ad fo- 
cum fedens, $c iyncope correpta, in terram 
decidit, dextrum vero crus in prunas proje- 
ftum eft.hinc fura ita combufta fuit, ut paulo 
poft,quia corpore craflTa & cacochymica erat. 
Gangraena & Sphacelo correp ta fuerit ,^pa- 

B 5 


Gvii. Fabricii Hild. 
rata tamen efchara, & applicatis, qu« ad Gan 
grasnam pertinent,fanitatem recuperavit. 

Imprimis Igitur pullulae omnes funt inci- 
dendae, 8c aqua ratione combuftionis conflu- 
xajpongia vel linteo exiccada.Poftei efchara 
leniter ell (eparanda, aut ad minimuin diver- 
fis locis fer^ ad carnem ufque incidenda, quo 
humor acris fub crufta retentus effluere, me- 
dicamenta penetrare, Icquicquid acalore in- 
duratum, emolliri polii t.oeparatio autem ilia 
efcharae primo aut lecundo die fieri debet, 
antequam pars affefla infletur ; fequens quo- 
que unguentum llaiim ab initio eft appli- 
candum. 

Ije.Butyri rec.&loti in aq.ros.l ii|. 

Ungutiim. Unguenti bafiliconis 5 j*fl. 

Ol.lilior.albor. 

Amygd al.dulc.ana ? 

Vitellum unius ovi.Milce Scapplica. 
Poftea linteum reduplicatum in fequepti e- 
mulfioneintin<5ium, tepide applicetur. Sedat 
enim dolores, emollit. Se affluxionem humo- 
rum reprimit. 

IJt.Med ullae fem.cucurb.| ij. 
tmulpo. Sem.cydonior. 

Foenogr.ana 3 j. 

Contundantur in mortario.Sc cum ■& vj.aquf 
purae colentur,fiatq; Emulfio, in qua diflb ve 
Saponis Veneti, albi | P.caphurse 3 R. Si vero 
combuftioin facie fuerit, lapo minimSeftad- 
dendus , propter oculos , led ejus loco adda- 
tur parum aq. rofar. Sc plantaginis. 




Defen- 


de Combvstiontb. Libei. ij 

Defenfiva ftatim ab initio funt applican- 
da, & fafcise inpofcaintingendje , ut impe- 
tus affluxus humorum impediatur. Sivero 
parsaflfe<Sa iam inflata fuerit, prjecipu^ vero 
fl vense Scarteriae ab igne funt contra£ts,noti 
ufque adeo probantur defenfiva , nifi aliquid, 
quod vim habeat relbivendi , cujufinodi funt 
farina fabarum, lupinoru, lollij & pnivisflor. 
chamom.&c.ijs admixtum fuerit. Utatur e- 
getviftu tenuilTimo .purgentur item humo- 
res noxij catharftico lecudum humoris prae- 
dominantis naturam. Incidatur vena, ^cu- 
curbitulae applicentur , de qua re Medicus 
confulendus. 

Cumprimum autem affluXus humorum 8c 
fanguinis ex parte remiferit.ab ufu defenfivo- 
rum dcfiftendum eft, quo fpiritus & nutri- 
mentum eo melius poflint in partem laeiain 
influere, efcharamq; digerere, atq; feparare, 
ubi chirurgus, miniller naturae , fingulis die- 
bus, quantum abfque dolore fieri poteft, ali- 
quid ab efchara excidere debet, poftea prae- 
Icriptum unguentum ex butyro recenti, Scc. 
imponere. Sequens quoque fomentum non 
habet exiguam vim fedandi dolorem, cutem 
emolliendi,& digeftionem promovendi. 

IJt.Radicumartheae| ij. 

Semin.cydonior. 

Foenograeci ana | fi. 

Flor.Chamom. 

Meliloti ana M.j. 

Coquantur in aqua.aut fi dolor vehemens fu* 


Tomen 


/N 




28 Gvil. Fabricii Hild. 
erit, in lafte vaccino, deinde fjjongiamadefa- 
fta in deco6to,applicetur calid^:poteft& ad. 

mifceri aliquid olei lilior. alborum. Si vero 
combuftioaded magna fuerit, ut in Gangre- 
nam & Sphacelum degeneret, tunc curatio 
Gangraenae, ex Tractatu noftro,de Gangrae- 
na eit petenda. Sed quiahujufmodicotnbu- 
ftiones , quemadmodum diximus , faepiflimdi 
inGangraenam degenerent, ideoqj caute& 
cumjudicio in ijs procedendum ell, &lera- 
per aliquid applicandum, quod putredini ad- 
. verfetur. 

In pueris mihi aliquoties acciderunt com. 
buftionesmanuum&pedum,in quibus ex- 
tremitates digitorum plan^ combuftae fue- 
runt. In his autem diligentia adhibenda eft, 
ut quicquid ita combultum , maturi fepare- 
tur , ne putredo partes fanas invadat. Itaq; fi 
caro 8c os ufque ad articulum adeo combu- 
fta fuerint.ita ut conlervari non poflint, inci- 
dendum eft os nov^acula in ipfo articulo, non 
autem tenacu!is,ut nonnulli voluerant. Si ar- 
ticulus ipfe quoq; affedfus fuerit, retro articu- 
lum, caro novacula, os vero minutiftima ferra 
incidatur. Cur autem abfeiflio haec fcalpellis 
fieri non debeat , in Traftatu noftro de Gan- 
grena declaravimus, ubi etiam modum ab- 
icindendi digitos monftravimus. Quampri- 
mum autem efchara feparata fuerit, operae- 
pretium eft primo mundificare ulcus, qua- 
propter fi putridum ac foetidum fuerit, eger 
robuftus , 8c affectus in parte non ufque aded 

fenfibili. 


i 




. PE COMBVSTIONIB. LibEL. 2? 

i fenfibilUolebam applicare ^gyptiacum S»i 
verojeoerdelicatulus.&affeaus inlocofen- 
(ibili, Temperandum eft unguentum praedi. ^ ^ 

aummelierofac. Pulvis itera pricip.taulo. 

tus inaqua rofac. prasftantifuiTiunielt 

caiTicntuin ad oninia ulcera putrida. Aut in ulceribtis 

l^.Pulveris priecipitati pumd». 

Radic.ariftoloch.rot. 

Farinae hordei ana sj. 

Cum meile rofac. parumc]; tlierebinth. lotae, 
fiatq; unguentum.Si combuftio in capiteaut 
facie fuent , addatur parum gummiElemij in 
oleo ros.difloluti. Mundificativumitemno- 
ftrumde fucco Apij. mirum in modum mun- 
dificat ulcera putrida, uti& melrofar.cuma- 
'Oua vitae mixtum & applicatum . Hujuiinodi 
autem medicamenta xylone aut filamentis 
fuavibus ulceribus impofita , linteaminibus 
fuavibus reduplicatis, aut fpongia molli in- 
volvenda eft pars affedta; attrahunt enim hu- 
jufmodi linteamina, & fpongia humores fe- 
rofos,qui confolidationem impediunt. Mun- 
dificatis ulceribus, incarnantibus, uti conve- 
nit, quale eft unguen tum aureum, Nico tian^, 
aut fequens pulvis. ^ ■ r 

: ^ ^.Pulv.aloes 
Sarcocoll® 

Myrrhae ana 3 ij.Milc- F.Pulvis. 

Sequens quoq; vifcus mirum in modum mun 
dificat , & incarnat, quacunque fuerint ulce- 
ra putrida. 

Ijt. Herbarum Cetaurij Sc Hyperici cu toto 




5 » 


r 


Gvii: Fabricii Hild. 
Diapenfiae, 

Alchymillae 
Bet£ fylveft. 

Folior.arnoglofTo» majoris ana 

Radic.Tormentillae 
Ariltolochiae longae ana 5 iij- 
Incidantur Sc contundantur omnia, poftea iri 
vas vitreum projefta , fuperinfundatur vini 
tantiim , ut fupernatet , digeranturq; in fole 
per dies tres, deinde coquantur lento igne, 
donec tertia pars fit confumpta, colaturam 
cum fortiflima exprefiione infunde inalem- 
bicum vitreu, & in Balneo Mariae fiat vifcus. 

Tandem inducenda eft cicatrix.non autem 
ijs quae vehementer exiccant, qualia in alijs 
ulceribus Chirurgi uti confueveru.it j vehe- 
menter enim exiccantia in combuftionibus, 
cicatricem rugofam ac turpem efficiunt. Ap- 
plicetur igitur lequens unguentum. 

Ij2,Emplaftri palmei | ij. 

Pingued.Gall. 

Et anfcr. ana § (?. 

Liquefiant fimul Deinde admifce 
Aluminis ufii 
Saturni calcinati 
Lythargirij aurei 

Lapid is calaminaris ana 5 j. 

Et in mortario plumbeo F.unguentum, ad- 
dendo mucilag. fem.cydonior.&foenogrjeci, 
quantum excipere poilit, fiatqj unguentum, 
quod in omnibus combuftionibus praeftan- 
tifilmum eft. Unguento Alabaftrino quoque 

hoc 


■ii 


.'mf 


1 


i 


I DE COMBVS TIONIB, LlBBl. 

/ hoc in cafu fepi(Timd ufus fum magno cum 

/; frudtu.cujuseftdefcriptio. 

R: Lapidis Alabaftritis calcionati 5 j-^^* 
f Pumicis albi calcionati 5 

Aluminis ufti 5 ij. 

E omnium tenuillimus pulvis. Poftea 

IJt.Cerae albae 
Sevi cervini 
Oi.amygdalar.dulc. 

Lilior.albor.ana | j. 

01.de vitell.ovor. I R. 

\ E unguentum fa. Hoc unguentum emollit, 
\ dolorem lenit , Sc cicatricem pulchra inducit. 
I Si Combuftio ad fupercilia, Iabia,aut in di- 
f gitis fuerit.diligetia adhibenda eft, ne hujuC 
modi partes contrahantur, & ad invicem con 
glutinentur.Itaq; linteamina &filamenta,aut 
laminae plumbeae fubriliflimae fabricatae,par- 
tibus ubi coglutinationis eft periculum , lunt 
interponend^. In magnis combuftionibus ad 
magna vafa arteriarum 8c venaru, ubi Atro- 
' phix ex penuria alimenti metus adeft, tota 
pars affefta primis quidem diebus oleo rolac. 
ad reprimendos humores, poftea vero fequeti 
1 unguento inu'i|genda eft. 

I. ^.S uccilumbricor.^ij. 

Pingued. humanae 

Gallinae 

Urfi ana | j. 

Aquae vitae 3 ij. 

Mifc. Hoc unguen tu emollit, refolvit, cor- 
roborat, & aperit, n quae venae Sc arteriae pro- 


Unguent H7U 

^labfhini 

defcnftio* 


Unguttum^ 


Jl Gvii. Fabricii Hilp. 
pter violentiam ignis contraftae & opilat® 
tuerinti atq; proinde Atrophiam impedir. 


J2. 1 o~A no 0 6 n 

De CombuTltombu4 ad ocules. . 


Collarium. 


C UT IX. 

Q Varto nobilior Corporis noftri pars 
aiiqua exiftit,tanto major adhibenda 
efl diligentia.cum mal^ afficitur. O- 
culus itaq; quia nobiliffimumeft membrum, 
fcvald^ fenfibile, particularem quandam re- 
quirit curationem. Imprimis autem Chirur- 
gus i.T toto hoc laboret negotio, ut dolori , & 
affluxui humorum &fahguinisrefiftat. Ideo- 

que flatim ab initio defenfiva fronti & tem- 
poribus applicare, &puftulas omnes incidere 

debet, quo aqua acris & calida effluere poffit. 
Oculis vero tepide inftillet continuo lac mu- 
liebre cum aqua rolac.mixtum, in qua parum 
croci integri maceratum fuerit, Linteuitein 
reduplicatum,&in hocla6te madefaftum, o- 
culis tepide applicetjSc reiteret, quotiefcunq; 
ficciim fuerit,aut, 

]^.aq.rofac.| iij. 

Sem.cydonior.& 

Foenogr.ana 3 b. 

Croci integri 9 R. Mifceantur. 

Maneant in inmfione horas 4. deinde ex- 
primantur. Huic mucilagini admifceatur 

f jarum la6Iis muliebris, deinde tepidi ocu- 
is inffilletur,&; linteis reduplicatis applicetur 

oculis. 


DH COMBVSTIONI B. LlBBl." jj 
oculis. Si dolor magnus eft , addantur grana 
tria aut cjuatuor opijdiflbiuciinaquarofac. 
fanguis item columbinus calidi oculis inttil- 
latus, dolorem lenit. Tandem applicetur fe- 
quens Cataplafma. 

pulpae maior, dulc. fub prunis decofto- 
rum 5 ij. 

Farinae foenogr.fle 
Hordei ana 5 1^. 

Coq uan tur in lafte vaccino ad formam cara- 
plannatis. InfineadmifceanturCrociB fi. vi. 
tellum unius ovi, parum q; olei/ofac.&calidd 
applicetur. Circumcirca tamen oculos fi conx 
bullio levis ad fit, applicari poteft Unguen- 
tum aliquod exfaponc, quod tamen foliduin 
fatis fit,ne liquando oculos offendat. 

Hic procefTus non eft mutandus, donec ab 
inflammatione & dolore tutus fit aeger, poft- 
ea applicetur fequens collyrium, ad majorem 
exiccationem.&vifuscorroborationem. 

^.Aquar.Euphrafi» 

Foeniculi 
Rofarum ana 5 j- 
Tutis praeparat. 

Siefalbi fine opio ana 5 j. 

Mifte. Fiat Collyrium. 

Sciat autem Leftor, Collyria, in quibus ingre- 
diturlac muliebre sftate fingulis, Hycme ve- 
ro alternis diebus inutandaefie: facili enim 
acefcitlac,& acrimoniam acquirit, tunc do. 
lorem non lenit,fed excitat. Hanc quoque ob 
caufam acria illa, quae in reliquis combuftio. 

C 


C4tgfUfmA 


CoUj/rinn. 


Gvii. Fabricii Hild.' 
nibus pr$fcripfimus , qualia funt lixivium^ 
muria, &c. in combuftionibus faciei non funt 
applicanda. 

A' narcoticis item, nifi dolor magnus ad- 
fuerit, quantum fieri poterit, abftinedumeftj 
quandoquidem illa propter fummam fuam 
frigiditatem incraflant ac condenlant humo, 
res &fpiritusvifivos oculorum. Si vero cutis 
ad oculos indurata fuerit, emollienda &Iu- 
brica facienda eft, id q; fuperius enarratis un- 
guentis. Adhibenda tamen eft diligentia, ne 
unguenta aut pinguia intrent in oculos, exci- 
tant enim dolorem. Interim dum cutis emol- 


litur unguentis & oleis, inftillentur collyria, 
& applicetur cataplafma, quemadmodum di- 
ximus. Quamprimum crufta abfcelTerit.con, 
folidanda funt ulcera, quemadmodum prae- 
cedenti capite declaravimus, id tantuaddo, 
unguentis ad oculorum & capitis ulcera lem- 
pcr aliquid gummi Elemii commifcenduin 
cffe, eft enim praeftantillimum medicamen- 
tum ad hujufmodipartium vulnera. Diligen- 
tia quoque adhibenda eft inter curandum,ne 
palpebrae retrahantur, id enim maximam de- 
formitatem adferret. Ideoque tota facies in- 
ungenda eft , unguento quodam emollien- 
te, veluti hoc. 

I 92 .GummiElemii 5 j. 

Ol.lilior.albor. 

Pingued. urfianafj. 

Mucilag.fem.foenograeci 5 ij. 

Liquefiant leto igne, colentur & fiat unguen- 
tum. 


4 


t>E COMBVSTIONTB. LlBEI." 'jf 
tum. Sequens quoque fomentum ad idem va> 
iet. 

Folior.&radic.altheae 
Malvs 

Brancae urfinse 
FIor.melilotianaM fi. 

Sem.foenograeci Sc 
Lini ana 5 fi. 

Coquantur in aqua fpongia madefa(5la. ca- 
lida applicetur, poftea inungatur facies fu- 
periori unguento. Fomentata & inunfta fa- 
cie, paulatim cutis extendatur ambabus ma- 
nibus, non fecus ac pelliones pelles extendere 
folcnt. 

Quantum ad univerlalia, imprimis utatur 
aeger vi£luacutiffimo, tum ab omnibuscali- 
dis,falitis,pipere, 2 ingibere, garyophyllis, al- 
liis,cxpis, raphanis &fimilibus, fale conditis, 
tum quae difficilis funt digeftionis , abffineat. 
Vinum item 8c cervifia generofa nocent. BL 
bat Phtifana , in qua aliquid feminis coriandri 
praeparati, fem.anifi coxerit. Si aeger ^ vino 
propter aetatem abftinere non poflit, eligat " 
fibi vinum album,& minus generofum. Cum 
iufculis coquantur herbae quae refrigerant, & 
bdein reprimunt, quales funtAcetola, Bor- 
rago. Cichorium, Cerefol.radic.petrofel.foe- 
nicuH,Maiorana,Rofmarin.&EuphralIa.Poli 
paftum fumat aeger parum miv^cydoniorum 
fimplicis, aut confervae rofarum antiqu£,uc 
elevatio vaporum ad caput impediatur. Sifi- 
tis urgeat , utatur decQ(^o fuo hordeiceo , ia 



iVifiorUu 


\ 


UngHtntu. 


^6 Gvil. F^bkicii Hhd. 
quo diflolutus fit Syrupus de fucco Acetofe, 
autLimonuiu vel Granatoruin. Cerafaitem 
coudita.rot) de ribeSjde Berberis & alia hujus 
generis fimpliciacoaveniur t, corpus purge- 
turEleftuariislenitivis.cslTIa, manna, Syrupo 
rofato folutivo, &fiinilibu6.Clyfteresitem & 
fuppofitoria, quia materiam deorfum trahut, 
fummoper^ conveniunt, incidatur Cephali- 
ca in brachio, applicentur ventofie {capulis,& 
vcficatoria pou aures, fomrus fummoyerd 
convenit oculorum morbis. Contra verdvi- 
g lix Sc fplcndor Solis nocent, ideoque cubi- 
culum, ut tenebroliiln fit, operiepretiumexi- 
ilit. Porro antequam huic capiti fir em impo- 
nam, ingratiam tyronum exemplum Com- 
buftionum non adeo vulgare, in medium ad- 
feram. 

Puella duorum annorum «tatis fu« aut 
circiter, filia Domini Samuelis GaillardiLu- 
dimagiliriapud NeocomenfesvigilantilTimi, 
compatris mei plurimum honorandi, ad lo- 
cum fedens, in prunas decidit, unde non fo- 
lum frons circa oculos, verum etiam totafer^ 
facies,poti(Timum ex una parte, graviter com 
bufia uiit. Ego momento ipfo accerfitus.il- 
lic() fequens unguentum in linteumextcn- 
fum toti ferm^ hciei, in formam emplaftri, 
applicui. 

^.Saponis Veneti |j. 

01.de vitellis ovor. & 

^ ^Amygdalarum dulc.ana5. ij. 

Gummi elemi diflbiuti cum oleis 5 j. 

Milce 

■1 


de COMBVSTIONIB. LIBEI. ^7 

Mifce.Fiat unguentmp, addendo paritm mu- 
cilaginis feminis Cydoniorum. 

Oculis vero Collyrium ex laftemuliebri,pa. 
rumq; aquae rofar. continuo tepidi inftillare. Collyrium. 
^linteis fuavibus reduplicatis applicare iuC 
fi. Prima die fingulis horis quatuorcmplaltra 
renovavijhinc major empyredlTiatis pars evo- 
cata fuit. Die fecunda , pulveris radicum me- 
choacae B j. exinfculo carnis recentis exhi- 
bui , parti vero affeftae , fequens applicui un- 
guentum. " 

i5t.Ol.de vitellis ovorum 
01. Amygdalar.dulc. 

Pinguedinis urfi, 8c 
Pingued.humanae ana ^ R. 

Gummi Eiemi, dilToIuti cum oleis 3 i/. 

Cerae novae ^j. 

Croci 3 j. 

Mifce , fiat unguentum, quo folo curationem 
fer^abfolvi, nifi quod circa finem curationis 
eidem unguento aliquantum farinae lentium 
maioris exiccationis gratia, admifcuerimjto-» 
tam quinetiam partem ambuftam aliquando 
lequenti Unguento emolliente inunxi 

j^.GummiElem.s R. 

A Ol.devitell. ovorum 8 c 


^lludUn-» 

gwintHm. 


CA. ^f\^nudUn- 



1 


Liliorum albor.ana 5 R. 

Pingued. humanae 5 i;". 

‘"Milce. 

Interim dum cut8m ita emolnrcm, faiplni- 
m^ illam ambabus manibus exte‘tttJebam, 
quemadmodum pelliones pelles, du illas ad- 

C j 


uentum. 



;8 Gvit. Fabricii Hrrp!^' 
ornant, extendere folentr Sic diviro favore 
curata fuit,ita quidem ut nullum relidum fit 
veftigium combuftionis, nifi minimum in fu- 
periori labello , quo in loco medicamenta, 
propter impatientiam pueri, contineri non 
potuerant. 






o o 






De ComhuHtonibm Ingmnum, 

• C ^ V u T X» 

I Nguina, quia membra fur>t rara , laxa, hu- 
mida, & fluxionibusobnoxia, atque ita fa- 
cili putrelcentia, particularem quoque di- 
ligentiam Sc methodum curandi requirunt. 
Inprim s autem , quia propter vicinitatem 
Emuncforiorum ibi hi mores illico concur- 
runt, appdicandum eft liatim ab initio defen- 
Fvum ad imum venrrisfupra combuftionem, 
ve' a in cubito incidatur, & vomitus fi fieri 


potcft,provocetur;fin minus per mferiorale- 

viter purgetur aeger, Scviftus tenu.flimus in- 
ftituaiur:a vino generofo, & a cibis calidis & 
acribus ablfineat, quemadmodum fuperiori 
capite declaravimus. Topicainguinum, quia 
membra funt rara,laxa, humida & corruptio- 
ni obnoxia, ut magis, quam in aliis cembu- 
ftionibus exiccent, &putredini adverfentur, 
necefie eft.Itaque fi puftulae nondum elev^atae 
fuerint , applicetur illico unguentum aliquod 
ex fapone, &civpis praeparatum : fiveroiam 
elevatae fuerint, incidantur, quo aqua acris 

effluere 



de COMBVSTIONlBi LiEEL. 39 
effluere poflit. Pofte 3 .appHcetw lec^uens uti» 

* 9"u:gucn,irof«i 5j.O. 

01.de vitell. ovor. Sc 
Amygdal.dulc.ana§ fl. 

Liquefiant, quibus admifee 

Myrrh® " 

Aloes ana 5 ]. Mifce & applica cum fila- 
mentis, poftea cooperiatur tota parsaffefta 
fequenti cataplafinate. . 

]^. Farins hord. Sc CaufUfm*. 

t^Fabar.ana § ii). 

Pulv.rofar. rub. | fi. cum oxymellitefiat 

cataplafma, quod calidd applicetur. 

Si autem combuftioinfignis fuerit, ita ut 
indu£la fit crufta,fep aranda eft paulatim fcal- 
pello, aut ad minimum ubique fcarificanda, 
pofte^ applicetur fequens unguentum ad ca- 
lamEfcnarx. 

1^. SupeVioris un guenti 5 i|. Un^uitum. 

Llngueti digyptiaci .5 ii. plus aut min?, 
prout putrefaclio magna , ^ seger robuftus, 
aut debilis fuerit. Mifce & applica cum fik- 
mentis/poftea 

IJt.Farinse lupinof. □ 

Fabarum 

' Lolii ana 5 /.fi. Cataplafm<t. 

Coquantur cum lixivio barbitonfor. Tan- 
dem admifee, 

Pulv.Scordij 

Aloes 

C 4 





/ 


40 


Gvii. Fabricii Hud, 
Myrrhae ana 
Mifcc fi ,tcataplafiTia,quod calid^applicctur, 
Poft efchara* caftin , mutidificctur, incarnc. 
tur,& cicarrifctur ulcus, queniadmoduinca- 
piteo^avo declaravimus. * 


o o I,, , u 0 4 Q , o oo oo ocr ~Q~ 

De Lomhufitomkmjunnurarum, 

C ^ T u T XI, 

I Vn^luris, quia partes funtnervofe, & ma- 
ximo fenfu praedita?,ftatim ab initio defcn 
fiva applicanda , "corpus purgandum,vcna 
incidenda , ^ vi^us ratio inftituenda el^ 
quemadmodum fuperioribus capitibus de 
Combuftionibus oculorum & inguinum de» 
claraviu us : medicamenta ex fapone, caepis 
hujufmodi acrioribus (nifi combuftioJe- . 
vis fuerit) minimi funt applicanda, fed emol- 
lientibus, lenientibus 8c anodints tra^landa 
eftpars alFe^la , In magnisautejunflurarum 
combufhonibus diligenter prolpiciedum efb 
ne nervi retrahantur & iun^lurae incurven. 
tur: ideodi totum membrum bis in die inun- 
gendum elt oleo lumbricorum , anethi, lilio- 
rum aibor.axungie human^,urfi, gallinarum, 
caponum, unguento dialtheae &fimilibus,ut 
quaecunque indurata, lubrica reddantur, atqj 
retineantur, interim quoque ferulae, alia que 
inftrmnenta apta, ex ligno fabricata, circum- 
circa junfturas ponenda funt, ut retraftio 
nervorum impediatur. Blandi tamen omnia 

agenda, 


DE COMBVSTIOKIB. LlBEt. 41 
•genda, ne dolor exciretur, qui'fi fupervene- 
rit, protinus fedandus eftijs,qua 2 'fequenri ca- 
pite deferibuntur remedijs , reliq ua exfupc- 
rioribus petenda funt. ° 

fl o '0 0 TT*cS o ' o "S d o ^ 

De dolore e']tud curattont^» 

C ^ V U T. XI l. 

G Raviflimu lymptoina dolor efl:, tum in 
cobuftionibus tu in omnibus alijs affe- 
ftibus : dilTipat enim & abfumit Ipirit? 
vitales, inquietudines & febres excitat, hinc 
(equuntur animi deliquia, fluxiones attrahit^ 
indeinflamatio, phlegmone,convulfio,aliaqj 
graviora (ymptomata oriutur , eft igitur,qua- 
tum fieri poteft,leniendus. Generalis autem 
curatio doloris efl ablatio ejus caufie. At quia 
incombuflionibus bin$ concurrunt caufie, 
nimirum fubita altera tio , & Iblutio continui, 
duplex quoq; erit curandi fcopus: primo ut 
empyreumaab igne relidlu, eliciatur, &pars 
affefta refrigeretur, &ad temperiem fuam re- 
V'ocetur, quemadmodum antea latis declara- 
vimus. Secundd,ut quicquid disjunAum aut 
combuflum cfl,uniatur&confolidetur. Sed 
quia empyreuma exhalari, multo mindspu- 
ftulae & ulcera lanari minimi pollint, nili 
prius indurata & contrafta cutis, emollita & 
lubrica reddita fuerit, necefle efl ut Chirur- 
gus totus in hoc incumbat, ut fuperioribus 
recitatis medicamentis calidis 3c humidis,cu- 

C 5 




Oauj^Ufma, 


S2 Gvil. Fabrtcii Hild. 
tem lubricam mollem reddat, quo humo- 
res acres &fubtilespofnnt per poros exhala- 
ri, &abfumi. At quamvis hujufmodi medica- 
menta calida fint , refrigerant nihilominus, 
peraccidens tamen, hoc eft,ut Galenus tefta- 
tur, refolvendo 8c diflipando humores acres. 
Itaque fi dolor magnus fuerit, atque ijs, qu« 
cap.7.8c8. pr^fcripfimus,non federur,necefle 
eft, (purgato tamen prius corpore, & veni 
incisa, fi aetas aliaq; permittant} fequensap. 
plicare fomentum. 

J^t-Radicum alriieae I j. 

Florum chamomiL , 

Meliloti 
Rofarum 

AbfynthijanaM.fi. ® 




Sem.foenogr. 
Anethi ana 5 fi. 


i 


Oi.violar.5 iij. 

Coquantur in la£te vaccino, in quo Ipongia 
intinfta, aut linteum reduplicatum ff pius ca- 
lide interdiu loco dolenti applicetur.Sequens 
quoque cataplafma mirum in modum dolo- 
rem lenit. 

IJt.Micarum panis albi ib fi. 

Coquatur in laile vaccino, ad formam pultis, 
poftea admifce olei amygdalar. dulc. butyri 
rec ana |j.ol. de vitellis ovor.| fi. croci 9 j.vi- 
tellum unius ovi.Mifce,Fiat cataplafma,quod 
calide applicetur, ter aut quater in die,fomen 
tato tamen prius loco afiefto, fuperiori fo- 
mentatione. Si pinguedo humana in prom- 
ptu 


de CoMBVSTTONIB. LibEL. 4V 
ptu fit , poterit ejufdem aliquid admifceri,eft 
cniin fingulare arodynum. 

Defenfiva quoque funtapplicandasvifbus 
tenuis inftituendus, & corpus purgandum 
cft,recunduin humoris prjedominantis natu- 
ram, vena item incidenda, Sc cucurbitulae ap- 
plicandae. Si vero dolores hifce non mitigen- 
tur, ad Narcotica tranfeundum eft; ea autem, 
quia frigida funt ad quartum gradum ufque, 
non immerito fufpefta habetur, applicata ta- 
men cum ratione & prudentia, periculo va- 
cant, praecipue in externis partibus, -a levio- 
ribus tamen incipiendum,ideoque 
IJt.Florum Nympheae 
Folior.hyofciami & 

Papaveris,ana quantum volueris. 
Involventur herbae panno madefafto , & fub 
cineribus calidis parum coftae, piftentur in 
mortario , addendo parum olei rofacei, nym- 

f iheiel, unguenti populeonis, 8c applicentur 
oco dolenti , fint tamen ulcera vel cruftae 
prius coopertae unguento quodam ad cafum 
efcharf ,ne natura hujufinodi frigidis in fepa- 
rada efchara, &digeredisulceribus,remorer. 
Aliud cataplafina narcoticum. 

j^t.Micarum panis albi ib fi. Coquatur in la- 
ftc vaccino ad formam cataplafmatis , cui ad- 
mifce opij dilToluti in aqua papav. albi 9 ij. 
croci 8c caftorij ana 9 j.vel 
j^.Herbar.cicutae, 

Solatri 

Hyofciami " 


CataflafrnS 


^liud 

CAtaplafnut 

'^rc$ticS. 


44 Gvil. Fabricii Hild. 
Papav.anaM.j. 

Coquantur in lafte vaccino , poftea piftentur 
in mortario , coquanturq; param cum | ij.fa- 
rinae hord. ad formam"catap!afnIatis,'’cui ad- 
mifce opij difToluti inaq. papav.5j. croci^j, 
Mifce & applica tepidi. 


c o 




o o 


o 


o o Q 


e O 




D€ imbecillitate 

C \avu t X 1 1 f. 


Vrima, /«- 
tBnth, 


Q Via fsepiflim^poftcombuftionesfa- 
ciei,iinbecillicas vifus,& lachrymatio 
oculorum fequuntur,ide6 oper^pre- 
tium eft,paucisdeclararc,quomodoeis iit oc- 
currendum, ne in fiftulas lachrymalts, oph- 
tbaimiam & fuffufiones degenerent, aut vi- 
fum plan^ aufterann Curatio autem his tri- 
bus intentionibus, diaetafcilicet, purgationi- 
bus & Topicis medicamentis, perficitur. Et 
quia in lachrymauonibus oculom, cerebrum 
humores mittit, oculi vero eofdemrecipiut, 
necelTecll, ut omnimodo prohibeatur, non 
tantiim,ne humores pravi in corpore Sc cere- 
bro generentur, venim etiam ut qui iam ge- 
nerati funt,&ad oculosdefluunt,exiccentur, 
atque deorfum trahantur. Interim quoque o- 
cuii corroborandi funt, ne fluxionem exci- 
piant. 

Quantum ad Diaetam, imprimis eligendus 
eft aer temperatus: calidus enim humores in 
capite liquefcit, excalefacit, fubtiles, acres, & 

ad ttu-, 


DH COMBVSTIOKIB. LiBEL. 45 
ad fluxionem aptiores efficit: frigidus vero 
poros claudit, exhalationemque impedit, fed 
imprimis cerebrum comprimit , hinc vehe- 
mentes hunt fluxiones. Quemadmodum e-? 
nim fpongia imbuta aqua, fi manu compri- 
matur, vi quadam aquam emittit. Sic excre- 
mentitij humores e cerebro frigore comprefi 
fo, erumpunt . Ideoque fi anni tempus frigi- 
dum tueri t, calefaciendum eft cubiculum, fin 
calidum, infj^ersa aqui frigida, 8c fubftratis 
flondibus.herbis & foIijs,rcfrigerandum.Au- 
ftralis item,& Aquiionaris ventus nocent: ille 
enim prasfiia humiditate, cerebrum implet 
humoribus, hic frigiditate , cerebrum compri 
mit, & exhalationem impedit. 

In cibi adminiftratione tria haec. Quanti- 
tas nimir. Qualitas Scufus obfervandafunt. 
Primo enim exceffus omnis, tum cibi, tum 
potus vitandus eft. Secundo, quia fluxiones 
oculorum femper fiunt ex fuperfluis humo- 
ribus, ut cibus habeat qualitatem Sevimex- 
iccandi.necelfe eft. Quod fi fluxus ex humo-^ 
ribus frigidis fuerit, cibus nonnihil caleface- 
re,fi ex calidis & acribus, refrigerare debet. In 
genere autem nocent, quaecunque funt diffi- 
cilis concoftionis , & fale, aromatibus, caepis, 
allijs, raphano, fynapi 8cfimilibuscondiia,5^ 
co3la, item qu®cunq; flatus procreant, Sc ca- 
put vaporibus implent. Tertio obfervanduin 
eft, nunquam edendum efle , nifi prior cibus 
prob^ concoftus fuerit, naturalis appetitus 
adfuerit, varia quoque ciborum genera , quae 


4(S Gvil. Fabricii Hili>. 
fubftantia aut qualitate differunt , uno paftu 
conjungi non debent, panis fit ex optimo tri 
tico ben^ fermentatus 8c coelus. A carne (a- 
lita & infumata abftineat, praefertim a porci- 
na. Convenit recens caro boum caftratorum. 
Caponum , Scaviumin arboribus viventium. 
Cum carne aliisque iufculis coquantur liyffo- 
pus.maiorana, klvia, rofmarinus, euphrafia, 
radixpetroielini,pimpinellae,Sc fimilia. Si au- 
tem defluxus exhumorefubtili &acri fuerit, 
coquatur cum carne & iufculis , Borrago.bu- 
yIofla,acetola,cerefolium, calendula,euphra- 
iia,radixfcEniculi 8c petrofelini. 

Reliqua olera, ut funt laftuca, portulaca, 
cauleSjitem cucurbitae , melones , caepe, por- 
rum, allium, finapi, raphanus,in defliixioni- 
bus oculorum, fummoper^ nocent, uti &pi- 
per,Zingiber, garyophilli, legumina, Sdafti-' 
cinia propter butyrum. 

Vinum genero fum. Uti & Cerevifia ^eneW 
rofa. nocent, utatur cerevifia minime genero- 
sa, fed bendcofta, autpthilana, in quaagri- 
monia euphrafia & pruna coxerint, poftea a- 
liquantum dulcoretur Saccharo , 8c aromati- 
zetur cinamomo. Sivero aeger ratione ^tatis, 
aut imbecillitatis ventriculi a vino abftinere 
nonpoflit, eligat libi vinum aliquod album 
vetus, 8c mimis generofum. Somnus 8c quies 
fummopere conveniunt in oculorum mor- 
bis: vigilia vero &ftudia, praecipue ftatim a 
cibo,nocent,uti&a<ltus venereus. 

Secundo digeratur, praepare tur, & evacue- 
tur 


¥ 

r 


k 

h 

: 

fi 


DE COMBVSTIONIB. LiBEL. 47 
turhumor noxius, qui ad oculos defluit, id- 

eodue fi defluxio ex humore acri & calido fu- 

1 ^ * T 1 * t€?ittO0 

erit, digeratur requentilulapio. 

^,aquar.betonic% 

Euphrafi® “ 

Borra^inis 

Acetolaeana5 j R» " ^ 

Syrupi de Nymphaea 
Violatij 8 c 
de cichorio ana 5 

,Mifce liat lulapium pro duobus matutinis, 
poftea pureetur fcquenti potiunculS. a 

]^.ele61:uar.diacathol,3 iv. ^ TonuncuU 

•t. I . pHfY^AtWUfi 

diapho2mc.5ij. 

Syrupi ros.folut.cumrhabarbaro Scaga- 
ricol ij. Cumaquaautdecoftobetoni- 
cae & euphras. Fiat potiuncula. 

Vel dentur pillulae fequentes. 

JJt.Maflae pillular.de quinq; generibus 
Myrobalonorum, 

Pillular.aggregativar.ana5 fs. 

Diagridij grana iv. 

Cum aqua euphrafif formetur pillul? quinq;. 

Pueris exhibeatur i 5 j. ufque ad 3 ij. vel 5 iij. 
prout ^tas & vires fuerint. Ele^luarij de fucco 
rofar. in tabellis, diffoluti in aqua betonicas 
Vel euphrafiae. Qui vero tabellis uti non poC 
funt purgentur mann^ aut pulvere radicum 
mechoacae. Purgato corpore,utatur fequenti 
E]e6luario. 

IJt. Confervae flor.betonicae, 

Euphrafiae & 

Rofaruin ana | j. Mifce. 


'1-' 







48 Gvil. Fabricii Hild, 

Si defluxus ex huomribus frigidis fuerit, di- 
gerat urpnmdfequenti potione. 

1^. Aquar, betonic® 

Totio d',ge^^._ Euphrafiae 

(iha. FtEiicuiianal iij. “ r 

Mellis roiati colati, 

Syrupide Stcechadeanafj.Mifce. 
F'aclujapium pro duobus matutinis i poftei 
purgetur fequenti potione. 

Tom fur- jji.Eleftuarij Indimajoris3iv. 
i'*'"'', BetiediiSlx laxativae 5 ij. 

Cum decocto betonicx, euphraflx, paflula- 
- rura & feminis anifi.fiat potiuncula. Aut den- 
tur fequen tes pillulx. 

^.pillular.cochiar. 

Lucis major, ana 3 

TilluU. Diagridij grana vj. cum lyrupo de 

Stoschadc formentur pilluixquinq:. 
Pueris detur drachma una aut altera Ele6fua- 
rij diacarthami in tabellis,aut diaphf nici cuiii 
rnabarbaro.prout xtas fert. Purgato corpo- 
re , utatur lequenti Eleftuario , pro corrobo- 
ratione cerebrijSc exiccatione humorum. 
j^.Con{er\'x florum betonicx Sc 
Euphradx ana | ij. 

Salvi X & 

Rofmarini ana 5 j.Mifc. 

Hujus Ele^fuari; fumat xger je/uno ftomt»- 
cho magnitudine caftanex. Deco^fumGua- 
jaci,radicum Chinx, Salfe parillx.laflaphras 
fummoper^ conveniuntre.xiccando enim hu- 
mores noxios, vifum quoque corroborant. 

• Stoma- 



^leSluariH» 




DB' COMBVSTIONIB. LtEBI. 4^ 

Stomacho <luoq; propter iplius cu cerebro 
cofenfuiTijprolpiciendu eft. Debilis enimilo* 
inachus ad cerebrum multos mittit vapores, 
quipofte^ ad oculos delcendunt. ^bilineat 

igitur segerab omnibus iis,quibus ftomachus 
gravatur, & quae difficilis funt digeftionis, 
fumat quoq; femel aut bis in hebdomade 3]. 
hujus mafiae. 

]^.Pil!ular.hierae picrae fimplicis Galeni MajJkfiUm 
Mafljepiliular.AlTaieret’ 

Rhabarb opt. triti 
Pulveris lenae ana 3 j. 

Garyophillor. 

Macis 

Cinamomi ana 3 fi, cum fyrupo rofato 
folutivo fiat malTa pillular. 

Utatur quoque aeger femperpoft paftum 
aliquo medicamento quod ilomachum cor* 
roboret, & elevationem vaporum impediat, 
qualia funt miva cydoniorum fimplex, con- 
ferva rofar. coriandrum praeparatum, &lem. 
anili & foeniculi, aut fequens pulvis. 

^.Seminis coriandri praeparati PjtivMh 

Sem.anili ana| j. 

Flor, betonicae 
Rolar.rubr. 

Euphrallae ana f fi. 

Cinamomi ele^i 
Macis ana 3 ij. 

Pelliculat, interior, ventriculi Gallina»’ 
rum 

Sacchari rolati ad pondus oinnium. 

D 


50 Gvit. Fabricii Hild. 

Mifcc.Fiat pulvis. 

Sequitur tertia intentio, qtiae inTopicis Bc 
Chirurgicis confiftit. Itaque fi dolor magnus, 
&Inflammatio adfit,applicetur fronti defem 
Tertia inten fivum aliquod, ex cap.7. Oculis vero inftille- 
***’• turfequens Collyrium, & linteis reduplicatis 

ineo intindis, applicetur. 

IJt. Aquar.plantaginis 
Collyrium^ Rofarum 

Euphrafiae ana I j. 

Cerufae lotae 

Tutiae praeparatas 

Olibani fubtilifsim^ pulverifati ana 5j. 
Mifce. Si vero defluxus oculorum ex frigidis 
humoribus fuerit, applicetur fequens' Col- 
lyrium. ' 

yfliud. HtAquar.euphrafiae 
CoUyriufn. Fceniculi , 

Rutae ana 51)* 

' . . Olibani 

Mafticis 

Myrrhae 

Aloes 

Tutiae praeparatfe 

Sarcocollae ana 5 j. Fiat Collyrium fe- 
cundum artem. 

Si defluxio ex fanguine & humoribus calic 
dis fuerit, incidaturcaephalicain brachio, fi 
StBio jugu- vires concedant. Ego in defluxioni- 

lanum-ve- oculor. faepiflim^ magno cum fruftu ve- 

l>^ocTtor^^ iugulares externas incidi, verum feftio 

utiliOima. haram venatum requirit Chirurgum exper- 
tum; 


DH COMBVSTIONIB. LlBBl. 51 

tum ; cftenim periculofa.Pueris Joco phlebo- 
tomiae hirudines applico , aut ad venamcae- 
phalicam in brachio , aut in collo ad venas iu- 
gulares. Cucurbitula item magnae cum flaiA- 
ina magna applicentur fcapulis cum lcari& 
catione. 

Applicetur item leques veficatoriumpoft 
aures. ' 

J^.Cantharidumin pulyer. reda£larunu.^i. 

Fermenti acris 

Milce cum guttula una aut altera aceti. 

Cortex interior fruticis vitis nigrae contula & 
applicata eandem vim habet. 

Utatur quoq; aeger bis aut'ter in hebdoma 
daieiuno ftomacho, fequentimafticatorio. 

Mafticis 
Radie, pyretri 
Summitat. maioranse 
Nucis mufeat ae ana 5.). Fiat in mortario 
cum meile trochifei magnitudine lupini. 

Maftiche item per le mafticata,& diu in ore 
retenta , multas ex capite trahit humiditates. 

Pallulae item , aut pruna damafeena, oleofoe- 
niculi inunita, & mafticata, non tantum ex 
capite trahunt humores, verum etiam cere- 
brum Sevifum corroborant. 

Sternutatoria in morbis oculorum non 
probo : humores enim ad nafum trahendo, Stemutxt** 
nervos opticos fimuJ adimplent, Sevifumde- na.inmor-^ 
bilitant, quemadmodum in obicrvatione 24. ocutpri 
declaravi. Sequens quoque pulvis capiti in» 

Ipergedus eft,exquoetia cucufa parari poteft. 

D 2 


' ^ 


t 


% 


rmm. 



I 




Tulyist 


\AquA yl 
fum corro^ 
i$rans. 


i$€tACcunt* 


'52 Gvil. Fabricii Hiid. 

R. Flor.rorifmarini 
Salvis 
Betonics 
StcEchados 
Rofar. rubr. 

Summitatum maiorans ana Md. 
Coriandri prsparati 5 j. 

Ligni aiocs 

Mafticis 

Thuris 

Dianiofcbidulcis 

< 

Nucis mofcats 
Gr^nor. Alkermesanas R. 

Incidantur & contundantur omnia Ta. 

Si vifus ex continua, & longa defluxione 
debilis faftus fit, corroboretur aqua fequenti 
defiillatL 

Eupbrafis cum toto 
Anagallidis flore purpureo, * 

Herbar. fceniculi anaM.xij. 

Ruts M vj. Incidantur. 

Poftea fuperinfunde aq. rofac. Id ij. dige- 
ranturinfole, in vafe vitreo, &bene claufo, 
per d iem,poftealen to igne deftiilentur in bal- 
neo Maris, ferveturq; aqua ad ufum, eft enim 
prsftantiffima ad corroborandos oculos. 

Si defluxio 8c lachrymatio oculorum his 
nonfedetur, Scsgerdevifupericlitetur, ap- 
plicandum eft Setaceu ad tertiam aut quar- 
tam vertebram colli , no tamen ferro canden- 
te, led acu argentei, quemadmodum obler- 
vatione 4o,fufius declaravimus. Adultis Seta- 

> ceilo- 


de CoMEVSWONIB. LiBEL. 55 
Cei loco caufticum ad fecundam vertebram 
poteftapplicari, ut inde fiat fontanella.Paeris 
tamen perniciofa eft fontanella in vertice , ut 
in obfervatione 4x, demonftravimus : Fonta- 
nellae item in brachio finiftro , Sc crure dex- 
tro , non exiguam vim habent in defluxioni- 
bus oculorum,ut experientia indies docet. 


^ O Q Q O q U Q 0.0 O o -u O O U 

De Cicatricum Turpitudine earun- 
demL ablatione^. 

C^vuT XI V, 

P Riecipuje cauf^ turpitudinis cicatricum 
poft combuftionum curationes funt, 
primo , quod cutis, caro, vense, Scc. vi i- 
gnis contrahuntur, & indurantur; fecundo, 
quod humidum radicale (cuius beneficio vul 
nera,& ulcera omnia, cicatrizantur) vi ignis 
cxiccatum , confumptumque eft, inde fit , ut 
quemadmodum ficcus & aridus ager Ipinas 
^tortuofas, zizania, & omnia imperfefta , ager 
vero pinguis & humid?, omnia perfefta pro- 
ducit:Ita etiam ex caloris innati,& humidi ra- 
dicalis defe<ftu cicatrices fiunt turpiflimae. 

Ufus quoque medicamentorum frigidorum 
turpem gignit cicatricem, quemadmodum 
Hippocrates his verbis teftatur: Ulceribus fri- Hlppocr. Ub 
eidum mordax, cutem obdurat, dolorem in. s-^tphtr.zo. 
lupportabilemfacit,denigrat,&c. U.t autem 
hoc incommodum evitemus ab initio ufque 

D 5 

\ 


i 


54 Gvii. FabIUcii Hild. 
td finem curationis emollientia funt appli- 
canda , quemadmodum antea monuimus. 
Quantum ad curationem , imprimis duri- 
ties cicatricum emollienda, & lubrica facien- 


da eft, pinguedine urfi,gallinarum,caponum, 
oleoliliorum, & de vitellis ovom,autfequen. 
ti unguento. 

UngumtH. Pin S«ed inis gallinse, 

lirfi. 

Pileis thymali 

Liliorum 

De vitellis ovorum ana 5 ij. 

01. inyrrhae5j. 

Succi lumbricor. 5 R. Milce, fiat un- 
guentum , quo lingulis diebus bis aut ter 
' cicatrix, & circumjacentes partes funt in- 
ungendae. 

Poftea applicadaeftlamina plumbea Ipif. 
la,inun6la'Mercurio. Sed antequam inunga- 
tur pars aftefla fuperiori unguento, abluen-. 
da eft aqua , in qua furfures , & nonnihil myr- 
rhae incoxerint. Sivero cicatrices adeo durae 
& elevatae fuerint , ut majorem emollitionem 
requirant, fovitur locus prius fequenti de- 
coifo, 

Radicum altheae cum toto 
Dmlium. Radicum bryoniae, & • 

Lilior.alborum ana,| j. 

Flor, chamomillae 
Meliloti ana M f. 

Sem. foenograeci 
Lini ana 


Coquan- 


db Combvstionib. Libil.' ^ 
Coquantur in aqua aut decofto pedum & ca- 
pitis vervecis» appliceturqs cumipongijsaut 
filtris , in eo intinftis. Poft fotum inungatur 
fuperiori unguento, appliceturque ceratum 
Oeiyppi, Phuagrij , aut emplaftrum de Ranis 

cumMercurio.idqnetantilperfaciendunii.Sc 

lingulis diebus bis reiterandutn, donec Cica- 
trix (a tis fit emollita , ut pofllt a lamina plum- 
bea deprimi. 

Quotielcunq; aiitem Chirurgus cicatrices 
inunxerit, ambabus manibus cutem indura- 
tam contraftamq; extendere tentabit, quem- 
admodum pelliones folent extendere pelles. 

Sivero cicatrix ad 50 ele\jata , contrafta , 8c 
indurata fuerit, ut inde maxima turpitudo 8c 
deformitas faciei, fequatur, excidenda eft (fi 
aeger confentiat, & pars affefta admittat) li- 
nei in rectum , quatum fieri poterit, didufti. . 
Poftei vulnus, quod antea contradlum fuit, 
dilatandum erit, id autem fiet medianti- 
. buslinteaminibus,illinitis glutine, 
ut fequens figura 
indicat» 

D 4 


X 



Gvil. Fabricii Hild. 


A C icatncis exci He vulnus cft. 

B B B-B. Quatuorfunt lintea oblinita gluti- 
no, qi.orum ad utrumque latus vulneris duo 
erum ponenda, ita taine, ut Ipaciuin aliquod 
inter utrumque remaneat, ut ex figura ap- 
paret. 

C. C.C. C.C.C. Fibul® funt lex plus aut mi- 
rus fecundum magnitudinem vulneris. Por- 
ro quam primum gluten ficcatum fuerit, ita 
ut lintea cuti firmiter adh^reant, quod fpacio 
qilatuor aut quinque horarum fit, aut aa fuin 
mum diei dimidiae, conftringendae funt fibu- 
lae :fic enim contrahitur 5c coi -ftringitur cu- 
tis , quae eft inter lintea , vulnus autem dilata- 
tur. Interim carnatio & cicatrizatio vulneris, 
quantum fieri potefiiaccelerada cd, nec amo- 
venda 




de CoMBVSTIONIB. LrBEL. '57 
renda lintea.donec vulnus (it curatum. Glu- 
tinum conficitur ex adftringentibus vifcofis a, 

& emplafticis medicamentis,ut 
j^Z-Farinas volatilis Ij. . 

Mafiicis Clutimnn, 

, Rolar.rub. 

Sanguinis drac. ana g ij. Fiat omnium 
pulvis fubtiliflimus, qui albuminibus o- 
vorum & mucilagine gumini tragacan- 
thi, ad mellis confiftentiam, mifcendus. 

Illud tamen notandum.applicationem hu- 
jus glutinis nonnifi poftfaftamdigeftionein 
vulneris,fieri debere. Dum enim fit digeftio, 
dolores adfunt,& labia vulneris inflantur, id- 
eoque glutind dolor non eft augendus, 
digeftione aliquando vulnus abluendum eft 
aqu^ vitXjfacit enim pulchras cicatrices:loco 
quo^i emplaftri poteft applicari lamina pium 
bea,inun^a mercurio. Curato vulnere,appli- ’ 
candafimt, quae faciem dealbefcunt, qualia 
funt aqua liliorum alborum, aquaflorumfa- 
barum,fudor item ovorum, aut aqua deftilla- 
ta ex teftis ovorum , illa enimpretiofillima eft 

ad cicatrices dealbandas. 

, * 

yQ- - 00 - .0- 0 00 o 

De retrariis nervis & incurvatis jun- 
^uris foH combujiiones. 

C^vuT XV. 

I N maximis combuftionibus ad articulos, 
folentnonunqua nervi retrahi, &juftur» 
incurvari,idq> praecipui fi Chirurgus circa 

D 5 

c . 

i 


DecoSfti r- 
moUkns. 


V 





Unguhunt, 


■( 


58 Gvu. Fabricii Hild. 
initia non fatis diligens fuerit , nec ferulas , a< 
liaque inftrumenta, de quibus monuimus ca- 
pite 1 1. adhibuerit. Eft igitur nova inftitucn- 
da curatio. Sed prius purgandum eft corpus 
fecundum humoris pr^dominantis naturam. 
Inprimis autem conveniunt pillulae de her- 
moda£lilis, &pillul 3 eaggregativ 3 e; itemEle- 
ftuarium Indum majus,& benedi£la laxativa. 
Si f lethoraadeft, incidatur vena, extrahatur- 
due fanguis fecundum virium magnitudi- 
nem , de quibus omnibus confulendus eft 
medicus. 

Purgato j am Sc pr^parato corpore,uti mo- 
do diximus, pars affe£ta lequentidccoftoc- 
inollienda lubricaq; facienda eft. 

^.Radicum althete cum toto 
Radic.bryoniae 
Liliorum albor. 

Malvarum ana § i/. 

FoLviolarum ' 

Flor, chamomilla 

Melio ti 

Hyperict 

Chamaspythidii 

ChamadriosanaM.;. 

Sem.fcenograci 

Lini ana 5 i* 

Coquantur in jufculo pedum & capitis ver- 
vecis aut vituli pro fotu. Poftea inungatur 
totum membrum fequenti unguento. 

]^. Unguenti dialthea 5 ij. 

Axungia humanf. 


Galli- 


DB COMBVSTIONIB. ItflBSl. 59 

Gallinarum 

Anferis 

Xlrfi ana 5 1^* 

Succi Jumbricorum 5/. 

Aquse vitf i R.Mifce, fiat unguentum.’ 
Poftea applicetur cmplaftrum ex mucilagini- 
' bus , vcl Emplaftrum Oefyppi , Philagri; , aut 

de meliloto, extenfum fupra alutl Nervis his 
' & ligamentis /unfturae fatis emollitis , ad ex- 

I tenfionem tranfeundum eft , ea autem com- 

I modi fine dolore & periculo fieri poteft, in. 
‘ ftrumentis ad hoc negotium accommodatis. 

I Si vitium eft in genu aut cubito, aptiflima 
, funt haec inftrumenta auae & a GuaL 
thero 9{t9ff in fua Cnirurgia de. 
pinguntur. 



6o Gvil. Fabricii Hilid. 


Aut 








m 


I 



db Combvstionib. Libbl. 6 i 

Aut utere fequenti inftrumento ex noftra. 
inventione , quod quivis parvo cum negotio, 
& fumptu habere & tam ad genua, «juamcu> 
bicos incurvatos adaptare poteib 





t 



6 i Gvil. Fabricij HildI 

A. A.Capfulam cx ligno fabricatam, tSmm 
prima , quam fecunda figura denotat. 

B. B. Annulus eft ex lamina ferrea ejus Ia- | 

titudinis , u t genu totum pofTir ampledi , fa- l 

bricatus. Is autem in prima figura appertus, 

in altera vero claufus,& genu amplcdens,c5- ( 
fpicitur. Vt autem eo melius adaptari poflit, 
pars illa.qu^ rotulam refpicit, aliquantum ex- 
cavata fir,neceire eft. 

C. C.Torcular exiftit , beneficio cujus an- 
nulus capfulam verfus trahitur, aut quantum , 
opus eftjin altum elevatur. 

D. D.D. Tam in primae quam fecundae fi- * 
gurae parte una claviculum, altera vero fora- 
mina denotat.quorum beneficio annulus tan 
tum , quantum necefle eft, conftringitur , vel 
laxatur. 

E. In prima figura cardines , quibus annu- 
lus clauditur apperiturque,denotat.Apperto 
itaque annulo,collocataq; tibia in capfulam 
annulus circumcirca genu aptandus eft, ftu- | 
pisq; undiquaqi & linteis muniendus : poftei j 
clavo & foraminibusD.D.D.notatis.clauden i 

* I 

Gus. Habetpraetereafibulasduas,EFF.F.de- 
notatas, & lora duoG. G. G.G. fignata, quo- 
rum beneficio tibia capfula alligatur. Circum | 
dudo praeterea torculari C. C. notato, a dex- 
tra in finiftram.annulus, fimulq; genu capfu- , 
lam verfus trahitur, extenditurque tibia tan- ; 
tum, quantum Chirurgo opus elfe videbitur. 
Porro torculaf.ut liberi in annulo circum- 
volvatur necefle eft : ideoque ex interiori fua ’ 

parte 




t 


DB COMBVSTIONIB. LiSEL.' 

P parte nodum H.notatum habeat. 

I. Lamina cft ferrea, quae capfulae median- 
tibus duabus claviculis.nrmitcrannexa eil,uC 
' - 1 1 \ • 1 - 


I ad id apta 8c commoda, prout afferas requL 
I rit.excogitare.Ego fequentibus medicamen- 
tis &inllrumetis, digitos omnes manos dex- 
tra, excepto pollice, ex combuftioncin ex- 
^ ternam manus partem retraftos , ibique con- 

glutinatos,relHtui. Quae curatio, etfi iani an- 
tea inObiervationibus noftris propofita fit, 
attam 5 ne quid hoc loco defideraretur , quod 
ad hanc materiam fpe6larepolTet, denud il- 
lam hic annectere placuit , tu leftor omnia 
benevoli confule. 

Anno 1 596. Ifaacus Gotteran de Perroy, 
adduxit ad me Laulannam filium fuumMi- 
chaclem, 14. menfes natum. Is autem fcxto 
menfe aetatis , manu dextra in prunas cecide- 
rat: Hinc index, medius, annularis, Scauri, 
culans uni cum externa metacarpi parte, ad- 
eo combufti fuerunt, ut apices horum digi- 
torum uique ad primam articulationem de- 
ciderint. At quia pater curationem imperitis 
commiferat, digiti omnes (excepto pollice.) 
cum cute metacarpi quafi in globum (ut fe- 
quens figura oftendit) conglutinati fue- 
rant. 



/ 



Septimo menfe poft abfolutam curationem, 
adducunt ad me puerum parentes Lauian. 
nam,auxiliumque meum implorant. Purgato 
itaque corpore, manna exjulculo exhibiti to- 
)ica 8c chirurgica fic inftitui. Primo fequenti 
ecofto emollienti Sc unguento, per dies ali- 
quot ufus fum. 

^ ^^Ra4i. 


l 


64 Gvii. Fabricii Hild. 


DE GO MBVSTIONIB. LiBIU 6S 
Radicum althiej cum toto 
Radic.bryoniae 
Liliorum albor.ana | j. 

Florum chamomll. 

Meliloti 

Chams^dr.ana M.j, 

Scm.foenoeraeci 
Linianaf j. 

Coquantur in jufculo pedum & capitis vef^ 
cecis aut vituli pro fotu. PoRea inunxi totam 
manum $c bracnium iequenti unguento. 

{^.Unguenti dialthae^ f j. 

Axungis humanae 

Gallinarum 

Anferis 

tirft 

Succi lumbricorum 5 6 . 

Mifce,fiat unguentum. 

Tandem manum involvi emplaftro demucL 
taginibus. His nervi 8c caliolitas ex corrugata 
cute metacarpi , Scdigitofum in externa par> 
te manus concreta, fatis emollita:inde callum 
illum inter digitos 8 ^ metacarpum novacula 
excidi, digitos item feparavi. Deinde inljjerft 
pulverem meum ad fanguinem flflendum , &' 
albumina ovorum mixta cum aqua rofac.& 
plantaginis, oleo 4ue rolac.applicui. Defenfi- 
vum quoque ad carpum acihibui, Sc totum 
bracluum oleo rofaceo , myrtillorum & lum- 
bricorum inunxi. 

Rivum filamentis 

I 


roltero die lequens dige- 
fuavibus fuprainciflones 

£ 


• , • ^ . Gvit.‘ Fabricii Hiip; I 

pofui, 8c brachium, ut antea fupr4 dialis ale^ j( 

inunxi. 

]^. Therebinth. lotae in aq. rolac.& 

plantag.g j. ; 

Oleirofac.&de i 

Vitellis ovorum ana5 ij. ' • 

Croci 9 , 

Vitellum unius ovi. Milce. / 


Quinto die appofui fer, uens inftrumentum 



\ 

db Combvstionib. Libhl.' 6 j 


68 Gvil. Fabricii Hjid. 

A. Ferula cft lata tribus digitis inlatitudi. 
nc politis, ejus longitudinis, ut a carpo ad cu- 
bitum fcr^ ufque pertingar. 

B. Baculus eft rotundus, pollicis cralTitie, 
qui ferulic fa miter affixus cft : d medio autem 
liuj us baculi exurgut clavi quatuor rotundi, 
& ex ligno fabricati C.C.C.C. notati. Habet 
item ferula fibulas duas D. D. notatas, &Iora 
duo E. E. fignata , quorum beneficio inftru- 
mentum brachio alligatur : ut ex figura fatis 
apparet. 

Alligato itaque inftrumento, & undique 
linteis, ftupis aut goflipio bene munito j ha- 
bui in promptu digitalia ex pelle fabricata, 
quae extremitatibus digitorum appofui. De- 
inde filo, quod cis appendet, digitos deorfum 
attraxi, & clavis C.C.C.C. notatis, alligavi,at-, 
que fin gulis diebus magis magisq; incurvavi. 
Id autem ut eo melius fieret, brachium & ma- 
num fuperiori unguento, quo tielcunq; vul- 
nera traftabam , inunxi. Ne autem digiti de- 
nud conglutinarentur, laminas plumbeas di- 
gitis interponebam. Hispaulatimdigitiad 
naturalem fitum reduci fuerunt, interim vul 
nera quoque confolidaviSc cicatrizavi, non 
quidem iis,quae valdd exiccant, fed iis,quae li- 
mul emolliendi vim habent, medicamentis: 
quemadmodum in tradlatu noftro de Com- 

buftionibus oftendemus. Atque fic di- 
vino favore, manus in integrum 
reftituta fuit. 

S)t 




DB COMBVSTIONIB. LiBBL. d{) 

I 

De Fulmine i & quomode eis qui ah 
eo UJiyfit fuccuT' 
rendum. 

I 

C ji V u T X FI. 

Q Via ignis c^leftis omnium vehemen- 
tiflimus & periculofiflimus, ac in fe 
contineat quafdam facultates fuper- 
naturales, quibus homo protinus extingui- 
tur, cunftandum non eft.quid faciendum fit. 
Hanc ob caufam, in gratiam tyronu, Chirur- 
gorucaftrafequetium, breviter declarare pla- 
cuit , quomodo eis qui a fulmine laefi, occur- 
rendum fit;omnibus tamen Chirurgis ad hu- 
jufmodi aegrotos accerfitis, fuadeo ut ope- 
- ramdent, qudpoflintfibiadiunftum habere 
Medicum . 

Quamvis autem ignis ille caeleftis, ut expe- 
rientia docet, in fe facultates quafdamfuper- 
naturales, & hominis ingenio planeabditas, 
contineat, id tamen perfpicuum eft,ignem il- 
lum adjunilam habere qualitatem, & mate- 
riam mirum in modum malignam atque ve- 
nenofam, idque latis denotat teter ille & pe- 
ftiferus odor, qui tum ex hominibus,tu-ani- 
malibus, arboribusq; 4 fulmine iftis erumpit. 
Hinc fit ut urfi, vulpes, cuniculi aliaq; anima- 
lia iis in locis fulmine iftis, degentia (ut viri 
nonnulli dofti teftantur) propter hujus odo- 


70 Gvil. Fabricii Hild, 
risfaevitiam, in eorum fpeluncis inorari non 
poflint.Canes item de carne animalium ii ful- 
mine interfectorum non guftant, Exliisper- 
fpicuum fit, quam periculofum (it, uti herbis 
iis in locis colJeCtis : confpicitur enim quan. 
doque, ut 01ausMagnusHift.Septentriona- 
liumlib. i.cap.i 2 .teftatur,terra quafi fulphu- 
reconfperfa. Mirum igitur nemini videri de- 
bet,aliquando homines fubito , 8c fine mani- 
fcfta caufa mori. 

Eft autem ignis ille.quemadmodum Sene- 
ca teftatur, triplex. Primum enim fubtilifli-^ 
mus eft, hinc fit ut inanimata veluti-arbores^ | 
& fimiiia ilisfa pervolet.Secundd prajter fiib-My 
tilitatem illam, materiam quandam continetis 
ficciftimam , 8c magis terreftrem : hinc fit, ut ^ 
partes corporis molles, illaefas penetret, dii-, J 
riora vero, quemadmodum ofla, rumpat, i dij^ 
vero non folum inanimatis, verum etiam in^^ 
inanimatis accidere obfervavi. Superiori an. 
no 1 604 . cum ligna pro ufu culinae advehen-%^ 
da curafTem,occurrit ingens quercus, quf an-' ^ 
te annos aliquot a fulmine icta fuerat, quod vS 
quidem exfiflura, quae in exteriori parte cor- | 
ticis i fummitate ad radicem ufque confpi- ‘ 
ciebatur, manifeftum erat. Extrinfecus tamen 
pulchra 8c virefcenserat quercus illa. Fifib 
trunco inventa eft medulla, quae in querceis * 
arboribus durifnma,A fummitate ufq; adradi- ’ 

cem planC cariofa . Tertio materiam habet - 
adhuc magis terreflre &cra(Tam,quamobrein 
non ufqjaded penetrat, uti de aliis diximus, 

fed 




1 


DE COMBVSTIONIB. LiBEL. 7I 
fcd incendit ca, qu® primum obvia veniunt, 
quemadmodum videmus civitates, templa, 
^iaque aedificia a fulmine incendi, Scincinc* 
• f es redigi. 

Id autem fit partim propter ignis veheme- 
tiam,partim quoque, quod homines utpluri- 
mum ad defenfioncm & ext1n6lionem ignis 
negligentesfint,ac tardi. Communis enimo- 
pinioeft, aedificia fulgure incenfa, non pofle 
aquareftingiii. Mihivero contrarium videre 
contigitAnno enim 1 592. Hildenae in patria, 
turrim templi, altam fatis & lapidibus te£lam, 
fulminis ictu adeo incenfam vidi, ut ex una 
parte flagrare cocperit.trabcsq; nonnullae in- 
gentes ab i< 5 lu illo fifl» fuerint, quodtadern 
incendium poftmodu aqui reftinftu fuerat. 
Sic etiam inurit hxc fpecies ignis corpus hu- 
manum, ac poftfe relinquit veftigia latis ma- 
nifefta, quemadmodum puftulas, maculas ni- 
gras,Sc fractiones olfium. Subtilis autem & 
abdita illa penetrabilis qualitas prioris ignis, 
venenum illicd lecum ducit ad cor 8 c cere- 
brum,moriturq; animal ipfo momento. Se- 
cunda quoque hujus ignis Ipecies, quia fubti- 
‘liselt, ftatim officit partibus nobuibus,fed 
quia conjunClam fecum habet materiam ma- 
gis terreftrem.quemadmodu dixi , ofla etiam 
& vala abrumpit, atque protinus extinguit 
animal, aut ipfo moiT\ento, aut paulo poft. 
Tertia vero fpecies, quia (ut dixi) ipfius ma- 
teria terrcftris eft, & crafla , minus erit pe- 
riculofa.; 

E 4 


Gvii,' Fabricii Hild. 

Ex his facili apparet,qualis nam methodus 
curandi HeinAituenda. lilaeniminhoc con. 
{iftitjUtcor partcsq; nobiles corroborentur 
& i vaporibus malignis & venenofis defen. 
dantur.ldeoque illicd exuendae Scabjiciend^ 
funt vertes , non foium , ut infpirationi & ex- 
pirationi pulmonis confulatur, verum etiam 
ne malignus ille vapor fulminis, quiveftibus 
inhaeret,partes nobiles, plan^fuffocetExutis 
vertibus, aegro decubito inter linteamina 
fuffumigatabaccitiuniperinis, radicibus an« 
jelicae, foliis lauri 2C rutae , exhibenda illi funt 
[apidis Bezoardici in rubtilirtimum pulvc>: 
rem reda^i grana 6 . aut 8, cum aqua bugloC 
fae , cardui benedici aut melirtae diflbluta, 
provocandusq; eft fudor, quo natura vene- 
num ad exteriora propellere poflit. Si lapis 
ille in promptu non fuerit, exhibenda eft thc4 
riaca ad 5 j, plus aut minus, prout aetas fuerit| 
Eabia,lingua, nares, tempora, frons & arteriae 
ad carpum inungendae funt vino malvatico,.; 
in quo theriaca rttdilToluta. Cordi applicetur^ 
fcquens Epithema. 

Aquarum bugloflae 5 c 

Mcliftaeanafij. 

Vinimalvatici 5 j-R. 

Aquae cinamomi § j. 

Eleftuar. de gemmis 5]. 

Confeft. Alkermes 3 fi. 

Croci ^ ). Mixtis omnibus cordi tepidi 
applicetur. 

Brachia & crura forti ter funt liganda, lin- 

teisqs 


i 




r 


DB COMBVSTIONIB. LiBEt.' 75 

tcis 6 i afperis & calidis fricanda, «t venenum 
ad exteriora attrahatur. Si puftul», vulnera, 
aut maculae adfint, applicentur protinus cae- 
pae cum fale, folijs rutae & theriaca, quaflatae, 

>' applicenturq; cucurbitulae, hirudines, incilis 

f jriusveficis. Putrefacientia & Elcharamre- 
axantia hic locum non habent. Excidatur i- 
gitur Efchara fcalpelIo,& forficibus , poftei 
ulcera lequenti ungueto funt mundificanda. 

IJt.Mellis rofacei ^j. Unguetum. 

Pulveris.radic.vincetonici & 

Angelicae ana 

Fol. ratae cum pulveribus quaflatdr.p.ij. 

Theriacae 5 i). 

Aquae yitae 5 R.Mifce, 

FiatMundificatiyum.Mundificatis ulceribus, 
infpergendus eft Icquens pulvis farcoticus. 

]^.Pulveris radicum Viucetoxici 5c TmIVu far^ 

Angelic^analj. . («ticur. 

Myrrhae - * " 

Mafticis 
Olibani 

FolScordij ana 5 iv. 

Fiat omnium tenuifilmus pulvis, ex quo cum 
fufficiente quantitate fucci Nicotianae , Sani- 
culae velpyrul® fiant trochifei , qui in umbra 
exiccetur , iterumq; in pulverem redigantur. 

Is pulvis pretiofillimus ell;,&; in huiufmodi, 
alijsqi ulceribus putridis & venenofis, veluti 
in Anthrace, Gangraena,& Cancro: mundifi- 
catenim, & putredini adverfatur : admixto 
parum aluminis ufti, cicatricem quoque in- 

' E < 


74 Gvil. Fabricii Hild. ; 

ducit. Si qua (jila frafta fuerint, reponenda'- j 
funt,fed profpiciat Chirurgus, neEinplaftica j 

aftringentia & refrigerantia , ut in fraduris fi- I 

eri fplet, applicet, his etenim expiratio 
powtio 4enenlimpcditur , applicetur 
fequeps cataplafma. ^ 

Gttaflafma. fabar. 

^4>m3|qfpr.ana | j R. . 

PuJv.radicum vinfcetoxici 
Angelicasana I rt. ^ 

Folior.RutasAiT^. 

^ Coquantur cum oxymellite ad formam cata- 

plafmatis. Pofte^admifceaturtheriac3e,aut.|^ 
Mithridatij f j. Fradura fingulis diebus femef f||| 
deliganda , Sc cataplafina renovandum eft, 'i 
membro prius vino, Jp quo radices vincetoxi- ''M 
ci & angelicae coierint; & meriaca parumq; 
aceti rolaceidilTbIutafuerit,abluto.Idq;tan- 
, tilper, dum metus veneni adeft, faciendum. % 
Defenfivifm ad latitudinem palmi minoris 
fupra fraduram applii^tur, ut elevatio vene- M 
ni ad partes nobiles impediatur. m 

Interim autem dum externa, utidixi.adhi- 9 

bentur. Cor, partesque nobiles roborandae I 

funt, non tantum fupraferipto Epithemate, I 

verum etiam confervis 8c Eleduarijs , veluti 1 

conferva florum bugloflae,calendulae,rofma- I 

rinfineliflae, corticum citronum. Diamarga- * 

rito frigidOjLaetificantcGaleni, Confedione 
Alkermes,aqu^ Cinamomi&fimilibus. j 

yiiiiura. Utaturjurculiscarniu recetium, in quibus * 

borragOjbugloflum, calcndula, acetofa, rof- 

marinus. 



1 



i Come vs tionib. LibBI. 7S 

cinamo. 
Ibus, quas 
>1« 


I mum. jfflPunmll 


ITB 




a 


•m { 


'V./ 






I 










0 









Guil.Fabyic.Hileiantis cum 
maerore (jr lachrymii 


L.M. ^P, 




Cap.I. Defi 
II. 


hoc i n comprAhen- 

m. 

:ombuftionu, 
anbuftii 
libus 
ae, 

Ius comi 
iftingu( 

ItWftbQAionum, 

combuftioni 

VI. Curatio 'f22*^’5us Combuftj 

CombuI 



I V. Pro 

V. De 



VII. Curat 



us Ci 


ilos, 

lum, j' 
[raru, ^ 

XII. De DolWCTJSstff curatione 

XIII. De imbecillitate vifus, 

X l<QpMi|Mlfii«AMfiltrdine e^rundi 

^ que^latione, 5 ?* 

''X^ De retraftis nervis & incunatis jun- 
6lurispoftcombuftiones, 57. 

XVI. De Fulmine, & quomodo eis qui ab eo 
laefi, fit fuccurrendum, 69. 












V 






▼ 



WT 






' » 


M > 




s. 




c 




-. .'ft; 




\ . 


I 








r 

* 


% 




UNIVERSIDAD DE SEVILLA 



600720188 





I
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Texts

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

See other formats
